Gebitsproblemen ook aandachtspunt voor praktijkondersteuner

aMMP-8 enzym   

“We screenen speeksel, feitelijk de creviculaire vloeistof, met de PerioSafe speekseltest", legt Van der Schoor uit. “Zo kunnen we aantonen of het aMMP-8 enzym is geactiveerd, wat wijst op een actief onstekingsproces in het steunweefsel rondom de tanden en kiezen. Op die manier kunnen we binnen vijf minuten vaststellen of een patiënt ‘at risk’ is. Hoe dat eruit ziet? Eigenlijk lijkt het een soort zwangerschapstest. Eén streepje betekent geen verhoogd risico, twee streepjes betekent een verhoogde aMMP-8 waarde wat dui dt op een actief afbraakproces."     

Doordat er een link is tussen parodontitis en andere systemische ziekten, kan de speekseltest ook in andere medische professies ingezet worden om een actieve tandvleesontsteking op te sporen. “Parodontitis is een  tandvleesontsteking die ervoor zorgt dat het lichaam 24 uur per dag bezig is het immuunsysteem te triggeren. Zodra we dit in de mond al ontdekken en de mond gaat ‘lekken’, kunnen bacteriën, leukocyten , maar nog belangrijker cytokinen (ontstekingsmediatoren ) verder doorslaan naar de bloedbaan. Dit kan leiden tot aderontkalking, of vernauwing van de aderen. Bekend is dat dit op den duur bijvoorbeeld voor hart- en vaatziekten kan zorgen.” In de testfase zijn 260 patiënten vanaf 30 jaar over drie praktijken getest. "Deze patiënten mankeerden voor ons op het eerste oog niets. Toch bleek 40% van de patiënten positief te testen en dus in een actief parodontaal afbraakproces te zitten wat een voorstadium van parodontitis kan zijn."    

Taak voor praktijkondersteuners   

Doordat de ontsteking in de mond invloed heeft op de rest van het lichaam is de samenwerking tussen tandartsen en eerstelijnsartsen van belang. “In het afgelopen jaar heb ik zo’n tien patiënten doorverwezen naar de huisarts, omdat de speekseltest positief reageerde én andere variabelen wezen op diabetes . Bij een aantal bleek er inderdaad sprake van", liet Van der Schoor begin dit jaar al weten in MedischOndernemen. Om na te gaan of een diabetespatient parodontitis heeft, zouden praktijkondersteuners de patiënt kunnen vragen naar de toestand van zijn gebit. Bijvoorbeeld door deze onderwerpen aan de kaak te stellen:

1. Heeft u weleens bloedend of terugtrekkend tandvlees?

2. Is uw tandvlees weleens gevoelig bij poetsen of eten en drinken?

3. Heeft u last van halitose (stinkende adem)?

4. Heeft u tandimplantaten?

Als het antwoord op één van deze vragen ‘ja’ is, stuur de patiënt dan door naar zijn tandarts voor controle van het tandvlees. Als de patiënt alle vragen met ‘nee’ beantwoordt, maar je toch twijfels hebt over de mondgezondheid – bijvoorbeeld omdat je hoge ontstekingswaarden en een te hoog glucosegehalte in het bloed niet kunt verklaren – stuur deze patiënt dan toch ter controle naar de tandarts of neem zelf een aMMP-8 speekseltest af om een actieve tandvleesontsteking op te sporen. Patiënten met een volledig kunstgebit (zonder eigen tanden of kiezen) kunnen geen parodontitis hebben, aangezien er geen ruimtes langs de eigen tanden/kiezen aanwezig kunnen zijn. Bij tandimplantaten waarop het kunstgebit wordt geplaatst, kunnen er wel tandvleesontstekingen (peri-implantitis) ontstaan. Deze patiënten hebben baat bij extra nazorg en professionele reiniging. Verwijs die patiënten naar de tandarts of mondhygiënist voor controle van de implantaten en professionele nazorg.