Volkskrant-journalist Marjolein van de Water raakte besmet met het coronavirus. In een reportage beschrijft ze haar ervaringen met de slagkracht van de Amsterdamse GGD en de dilemma’s tijdens het bron- en contactonderzoek (BCO), de belangrijkste pijler onder het Nederlandse coronabeleid. 'Ik verwacht dat veel mensen ervoor zullen kiezen zich helemaal niet meer te laten testen.'
Reportage over bron- en contactonderzoek: 'De GGD heeft weinig slagkracht'
donderdag 13 augustus 2020
4 min
Marjolein van de Water heeft met twee mensen op zaterdagavond een café bezocht, vertelt ze in de Volkskrant (‘Als coronapatiënt zie ik hoe weinig slagkracht de GGD heeft’). Een paar dagen later kregen ze alle drie symptomen en een van hen is positief getest. Dus belt ze de GGD voor het maken van een afspraak voor een test. Na twintig minuten wachten heeft ze een mevrouw van de BCO-afdeling bron- aan de lijn.
Ze legt de situatie uit en heeft het gemakshalve over haar vriend. De vrouw vraagt om zijn BSN-nummer en als ze dat niet weet, zijn geboortedatum. Daar doemt het eerste dilemma op: moet ze vertellen dat het om een scharrel gaat? Ze kan de volgende ochtend terecht voor een test.
Zelf contacten waarschuwen
De journalist besluit om zelf mensen met wie ze de afgelopen dagen contact heeft gehad, te waarschuwen. Ze appt: bezoek even geen kwetsbare mensen en laat je testen als je verschijnselen hebt. Ze licht de hoofdredactie van de krant in. Van de Water krijgt wisselende reacties als ze haar contacten informeert dat ze wellicht besmet is geraakt. Een vriendin die het regeringsbeleid wantrouwt, wil niet dat ze haar naam aan de GGD doorgeeft, ‘want het virus is toch al overal’.
Er zijn er meer die niet willen dat hun naam wordt doorgegeven, om allerlei redenen. Anderen wachten de resultaten af en blijven terrassen bezoeken. 'Ik word me er pijnlijk van bewust dat ik de verdere verspreiding van het virus slechts mondjesmaat kan voorkomen. Ieder individu maakt eigen afwegingen, berekent risico’s en bepaalt vervolgens of het voor hem of haar sociaal en economisch haalbaar is om preventief in quarantaine te gaan', aldus de journalist.
GGD mist eigen deadline
Van de Water wacht vervolgens op de uitslag. Haar vriend wacht al ruim 48 uur. De GGD heeft de zelf opgelegde deadline niet gehaald. Aan het eind van de middag krijgt hij ze te pakken, zijn test blijkt inderdaad positief, maar ze kunnen hem nu niet te woord staan. Morgenochtend wordt hij teruggebeld, beloven ze. Negen dagen nadat hij vermoedelijk besmet is geraakt.
Zelf krijgt ze maandagmiddag de uitslag, met de verzekering dat de GGD haar de volgende dag zal bellen voor het BCO. De GGD stuurt een mail met pdf-documenten voor haarzelf en haar omgeving. Ze gaat bij haar vriend in quarantaine.
Doet het virus er dan altijd een kwartier over?
De GGD belt en Van de Water geeft gegevens van mensen met wie ze langer dan een kwartier op minder dan anderhalve meter is geweest. 'Alle anderen zijn niet relevant voor het bron- en contactonderzoek, zeggen ze. Ik vind dat raar. Doet het virus er dan altijd een kwartier over?' Ze vertelt dat sommige vriendinnen niet willen dat ze hun naam doorgeeft. Dat verbaast de GGD-medewerker. Maar geeft iedereen dan namen van vrienden door zonder eerst om toestemming te hebben gevraagd?
Knagend schuldgevoel
Van de Water vertelt dat ze last heeft van een knagend schuldgevoel. De GGD onderneemt ondertussen nauwelijks actie, geen van de opgegeven mensen is benaderd. Ze gaat zelf naar de kroeg om deze in te lichten, omdat de GGD dat nog niet heeft gedaan. De barvrouw blijkt intussen positief getest, maar twijfelt of ze de naam van een collega moet melden. Als deze in quarantaine moet, mist ze twee weken inkomen.
Dwang?
Gaat dwang helpen om de bereidheid van mensen om mee te werken aan het bron- en contactonderzoek te vergroten? Dat is de vraag, denkt Van de Water. 'Alle al bestaande dilemma’s blijven immers overeind, en door ‘wangedrag’ na een besmetting te criminaliseren zal ook de schaamte er niet minder op worden. Ik verwacht dat veel mensen ervoor zullen kiezen zich helemaal niet meer te laten testen, om problemen voor zichzelf en hun vrienden te voorkomen.'
Link: de Volkskrant, ‘Als coronapatiënt zie ik hoe weinig slagkracht de GGD heeft’, 12 augustus 2020
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
NZa publiceert wegwijzer bekostiging e-health
11 jul 2018 1 minDe NZa heeft de Wegwijzer bekostiging e-health 2019 gepubliceerd. In één overzichtelijk document staat voor iedere…
Lees verder »
NZa neemt tarieven paramedische beroepen onder de loep
10 jul 2018 2 minDe NZa gaat de komende tijd de ontwikkelingen in de paramedische zorg monitoren. De autoriteit kijkt onder andere…
Lees verder »
Inspectie presenteert visie op zorgnetwerken
5 jul 2018 2 minDe Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) wil met haar toezicht op zorgnetwerken rond thuiswonende cliënten…
Lees verder »
Kaakchirurgen zien gevolgen tandartsentekort
5 jul 2018 2 minVolgens de Nederlandse Vereniging voor Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie (NVMKA) worden patiënten steeds…
Lees verder »
Advies: 131 opleidingsplaatsen Tandheelkunde erbij
4 jul 2018 2 minOnderzoeksbureaus Panteia en Etil adviseren om het aantal opleidingsplaatsen Tandheelkunde uit te breiden van 259…
Lees verder »
Ledenraad LHV stemt in met hoofdlijnenakkoord
4 jul 2018 3 minDe ledenraad van de LHV heeft ingestemd met het onderhandelaarsakkoord dat VWS, Zorgverzekeraars Nederland,…
Lees verder »
iDental Spanje zorgt voor 'grootste tandheelkundig schandaal ter wereld'
4 jul 2018 5 minTienduizenden gedupeerden komen in actie en vragen om een oplossing voor hun probleem na de plotselinge sluiting…
Lees verder »
Hoofdlijnenakkoord huisartsenzorg: ruim 600 miljoen euro extra
2 jul 2018 3 minMinister Bruno Bruins (Medische Zorg en Sport) heeft een onderhandelaarsakkoord bereikt met partijen uit de…
Lees verder »
Reactie toevoegen