Angst na kanker

Wat speelt er de laatste jaren? Steeds meer van onze gasten overleven kanker, dankzij de vooruitgang van de geneeskunde. Maar ook steeds meer mensen leven in onzekerheid en angst over hun toekomst. Iemand heeft al kanker gehad met vaak blijvende neveneffecten van de behandeling en dan heeft hij daarnaast nog een extra probleem: leven in angst. Voor veel mensen is dat een bijzondere kwelling. Op zich is angst ongevaarlijk. Het kan je leven wel verpesten.

Ik had 5 jaar geleden met Coen Völker contact over zijn artikel: ‘De angst voor de terugkeer van kanker’. Coen werkt als GZ-psycholoog bij het Helen Dowling Instituut. Nu vroeg ik hem, of hij een voordracht wilde geven voor onze gasten en vrijwilligers. Dat wilde hij wel en zei:  ‘ik heb pas een boek geschreven hierover, samen met Jan Verhulst.’

Natuurlijk heb ik het boek zo snel mogelijk gelezen. Mijn conclusie: het verdient meer aandacht en het brengt ook iets heel nieuws. Meer aandacht, want ik heb nergens een recensie gezien of er iets over gelezen. Dan doe ik het maar zelf. Het boek bestaat uit drie delen .

Eerst het open en persoonlijke verhaal van Jan Verhulst, eveneens psycholoog, over wat het krijgen van kanker bij hem losmaakte. Doorleven met angst. Een weg zoeken om die angst te hanteren. Ook als psycholoog ben je dan maar mens. Een mooi, emotioneel verhaal. En tegelijkertijd zegt hij dat iemand zonder kanker niet kan ‘binnenvoelen’ hoe bedreigend het is om kanker te hebben.

Vernieuwend

Het tweede deel beschrijft hoe mensen kunnen reageren op het slechte nieuws. Wat maakt de ziekte en de behandeling los. Het derde hoofdstuk is bijzonder vernieuwend. Op een zeer leesbare manier wordt uitgelegd wat mensen er zelf aan kunnen doen. Psychologische technieken worden vertaald tot hanteerbare tools in zelfhulp. En vervolgens worden er baanbrekende online zelfhulpprogramma’s gepresenteerd.

Deze online-hulp is even effectief gebleken als reguliere psychologische begeleiding. De hulp wordt soms gecombineerd met enkele consulten bij een persoonlijke begeleider, vanuit het zelfhulpprogramma. Geen standaardoplossingen, maar steeds een individuele zoektocht naar dat wat je als mens kan helpen. Naast psychologische en fysieke technieken, ook meditatie en spiritualiteit.

Revolutie

Wat is zo bijzonder aan dit boek? Het is helemaal geschreven vanuit het perspectief van iemand, die zelf kanker krijgt. ‘Tegen de zon in kijken’ van Irvin D. Yalom, was tot nu toe voor mij het beste boek over de angst voor onze dood. Maar het bestaat uit verhalen vanuit het perspectief van de psychiater, hoewel een bijzondere existentiële psychiater.

‘Angst na kanker’ doet recht aan de eigen beleving van mensen, die met kanker worden geconfronteerd en het geeft echt handvatten om er mee verder te kunnen leven. Vooral de online programma’s lijken mij een revolutie. Hier waren we in Weert naar op zoek. Ik weet zeker dat 29 oktober, als Coen Völker bij ons een voordracht geeft, een heel bijzondere dag wordt.

Lees hier de eerder verschenen blogs en boekbesprekingen van Thieu Heijtljes, voormalig huisarts.