Bamboe versus plastic

Als je je verdiept in de impact van de mondverzorging op het milieu, word je direct met een veelvoud aan nullen om je oren geslagen. Geschat wordt dat er wereldwijd jaarlijks 23.400.000.000 tandenborstels weggegooid worden. Daarnaast wordt geschat dat er in Nederland alleen al, 102.000.000 tandpasta tubes, weggegooid worden. Hergebruik van dit plastic is lastig omdat de plastic borstel te klein is om uit het restafval te vissen. De tube wordt weer steeds vaker dubbel verpakt in een met plastic gecoat kartonnen doosje. De materialen eindigen dan ook op een afvalberg, in een verbrandingsoven of in het milieu. Het kan wel 400 jaar duren voordat de borstel is afgebroken.

De ontwikkeling van nylon en de Tweede Wereldoorlog hebben voor een wereldwijde verspreiding van de tandenborstel gezorgd. Daarmee is heel veel gezondheidswinst geboekt. Beelden van de schoonmaakactie van de stranden op Bali in 2019 laten echter de keerzijde van dit verhaal zien (zie foto). Dus dacht ik: ‘Een bamboeborstel doet minder kwaad als deze in het milieu terecht komt’. Een Engelse studie maakt dit ook inzichtelijk. Van steeds meer materialen worden Life Cycle Analyses gemaakt. Wat is de milieubelasting van ‘cradle to grave’?

Fluoride houdende tandpastatabletten

Hierbij deed de baboeborstel het best goed. Alleen de plastic borstel met vervangbare plastic kop bleek de minste impact te hebben. Daarnaast ben ik zelf begonnen met de fluoride houdende tandpastatabletten. In het begin best wennen; eerst bijten, iets te droog, minder schuim maar uiteindelijk best een fijn mondgevoel. Maar geen tube meer, minder water, minder CO2 uitstoot, gewoon uit Nederland. En dat is allemaal milieuwinst. En natuurlijk draai ik de kraan dicht tijdens het poetsen en spoel ik niet na. Dat doen we best goed.

Vandaag dus mijn papadag. Nadat ik de kleinste naar school heb gebracht, lees ik dat de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) adviseert om niet met baboebestek te eten. Ook hier wordt bamboe ingezet als vervanging voor plastic. ‘En mijn tandenborstel dan?’, denk ik meteen.

Geen eenduidige weg

Verduurzamen is geen eenduidige weg die bewandeld kan worden. Winst voor het één is verlies voor het ander. Denk aan de grote windmolenparken en zonnepaneelweides die midden in Natura-2000 gebieden gepland worden. Welk belang is het grootst? Of neem het rijden van een elektrische auto. Voor de productie van de accu zijn we helaas nog vaak afhankelijk van lagelonenlanden met slechte omstandigheden voor de arbeiders, milieuvervuiling door de giftige stoffen en het op grote schaal gebruiken van kostbare grondstoffen.

Na wat speurwerk bleek het in mijn geval loos alarm. De NVWA beschreef producten waar bamboe vezels en melamine vermengd worden. De kans bestaat dat er te veel formaldehyde in het voedsel terecht komt. Deze producten worden onder de naam bamboe verkocht en heten daarmee duurzaam!  Verduurzamen - het wordt niet makkelijker maar wel leuker!

Door Michiel Lieshout

Meer weten?

MedischOndernemen organiseert samen met tandartsen Michiel Lieshout en Alexander Tolmeijer op 15 april het webinar: Webinar 'Duurzaamheid in de mondzorgpraktijk'

Links:

• MedischOndernemen, ‘Duurzaam reizen’ in de mondzorgpraktijk 1 februari 2021
• MedischOndernemen, Pilotstudie en webinar over ‘recycling’: ‘De duurzame mondzorg van morgen’ 17 december 2020
• MedischOndernemen, Tandarts Michiel Lieshout over ‘duurzaam inkopen’: ‘Duurzaam kost vaak minder' 14 januari 2021