Mijn apotheker belde me terug. Ik verdroeg Flecainide, een middel tegen hartritmestoornissen, niet. Drie dagen na de start van de inname kon ik de trap niet meer op. ‘Mogelijk ben je een Poor Metabolizer (PM) en schiet je enzym CYP2D6 te kort. Laat toch een Farmacogenetisch Profiel maken.’ Ik stond versteld van deze nieuwe medische wereld.
Revolutie in de genetica
woensdag 12 augustus 2020
4 min
In een paar jaar hebben we een totaal nieuw inzicht gekregen. ‘Ja, toen jij nog medicijnen voorschreef, waren het steeds dezelfde mensen met allerlei bijwerkingen! Nu weten we waarom’, zei ze al lachend. We zitten middenin een revolutionaire ontwikkeling van de wetenschap betreffende onze erfelijkheid: de genetica. In tien jaar tijd zijn er allerlei nieuwe toepassingen ontstaan, zoals het onderzoek naar de oorsprong en de ontwikkeling van de homo sapiens, waarover deze boekrecensie gaat.
Project
Het Menselijkgenoomproject is gestart in 1988 en had als doel de structuur van het menselijk DNA met al zijn genen te identificeren en te lokaliseren. De VS ondersteunden dit project financieel, maar het werd een internationale inspanning. De gebruikte technieken, met name de sequentieanalyse, werden aanzienlijk verbeterd dankzij de enorme vorderingen in de computertechnologie. Op 14 april 2003 is het project met succes afgerond. Eigenlijk waren er toen nog nauwelijks toepassingen. Maar de wetenschappelijke nieuwsgierigheid naar basiskennis over de mens zelf was de grote drijfveer.
Sequensen
Een van mijn vakantieboeken is: De reis van onze genen, van Johannes Krause en Thomas Trappe (Nederlandse vertaling Ronnie Boley/Nieuw Amsterdam, 2020). Het boek gaat over een heel nieuwe wetenschap: de Archeogenetica. Nadat het mogelijk bleek om het DNA uit oeroude botten te bepalen, ging men op zoek naar de genen van onze voorouders. De techniek van de sequentieanalyse zelf was in de geneeskunde al verder geoptimaliseerd. Het “sequensen” van erfelijk materiaal is daardoor een routinebepaling geworden.
DNA van onze voorouders
Grote hoeveelheden materiaal dat DNA bevat, zijn tegenwoordig vrij eenvoudig te onderzoeken. Ook het DNA van oeroude stukjes bot. In dit boek bevestigt en weerlegt Krause verschillende archeologische hypothesen aan de hand van door hem gevonden DNA-profielen van onze verre voorouders.
Zo blijkt dat immigratie een veel grotere rol heeft gespeeld in Europa dan men altijd gedacht heeft. Er trokken achtduizend jaar geleden al immigranten over de Balkan naar het westen. Zij brachten de landbouw mee.
Zo blijkt dat immigratie een veel grotere rol heeft gespeeld in Europa dan men altijd gedacht heeft. Er trokken achtduizend jaar geleden al immigranten over de Balkan naar het westen. Zij brachten de landbouw mee.
Homo sapiens
Met verbazing heb ik verschillende conclusies gelezen, vooral over de diepere achtergronden van al bekende archeologische onderzoeken. Krause heeft de afgelopen jaren onze relaties met Neanderthalers en met de Denisova-mens ontrafeld. Dat Afrika de plek is van het ontstaan van de homo sapiens wordt via de genetica nog eens bevestigd.
Verrassingen
Ik denk dat deze nieuwe wetenschap nog voor veel verrassingen kan gaan zorgen. Soms heeft Krause zelf moeite om enkele recente bevindingen (2018) te koppelen aan een nieuwe hypothese, omdat er nog te weinig achtergrond bekend is.
Epidemieën
Bijzonder is de bijvangst van zijn onderzoek, namelijk de kennis over besmettelijke ziekten. Als mensen zijn gestorven aan de pest, tuberculose of tyfus wordt het DNA van deze ziekteverwekkers teruggevonden in de duizenden jaren oude botresten. De epidemieën waaronder de mens de laatste 12.000 jaar heeft geleden zijn immens. Soms stierf meer dan 90% van de populatie. Daarbij vergeleken is de Covid-19-pandemie een lachertje.
Boodschap
Johannes Krause heeft ook een duidelijke boodschap aan de mensen die nog of weer geloven in de superioriteit van het Germaanse ras. Alle levende mensen zijn variaties op één ras. Er is geen evident verschil op DNA-niveau. Kleurverschillen van onze huid zijn slechts aanpassingen door mutaties om buiten Afrika te overleven. Waarschijnlijk was de oorspronkelijke Europese bevolking donker gekleurd.
Taaie stof
Is dit een boek voor iedereen? Dat ligt eraan naar waar je op zoek bent. Mensen die genoten hebben van De Stam van de Holebeer van Jean M. Auel willen soms wel graag iets meer lezen over de tijd van de jager en verzamelaar. Maar dan is dit boek te weinig plastisch en te weinig vertellend.
Voor mensen die nog geen uitgesproken fascinatie met deze tijd hebben is het waarschijnlijk taaie stof en kan men verdwalen in de hoeveelheid van de informatie. Ik vrees dat, hoewel het boek goed leesbaar is, mensen die te weinig archeologische of genetische achtergrond hebben, het boek niet zullen uitlezen.
Verrijking
Tegelijkertijd is het boek voor mensen die al veel gelezen hebben over onze evolutie en voor de professionals die lid zijn van Medisch Ondernemen, een verrijking. Voor het grote publiek is het wachten op een meer alles omvattend verhaal over ons Europees verleden. Mogelijk een mooie meer-generatieroman.
Link: Johannes Krause en Thomas Trappe, De reis van onze genen, Nieuw Amsterdam, 2020
Reactie toevoegen