SKF en KNGF: ga eens ‘extreem lullig dansen’ met elkaar

Schimmels en algen blijken zich bij het minste of geringste te verenigen, schrijft Merlin Sheldrake in zijn boek Verweven Leven. Kweek allerlei vrij levende schimmels en algen door elkaar en binnen een paar dagen gaan ze een wederzijds bevorderlijke symbiose aan. Dit boek is een van de zeldzame boeken die de manier waarop je de omliggende wereld ziet, echt kunnen veranderen. Toen de nieuwsbrieven van Koninklijk Nederlands Genootschap Fysiotherapie (KNGF) en Stichting Keurmerk Fysiotherapie (SKF) binnenkwamen over het opzeggen van hun samenwerking dacht ik niet aan deze schimmels maar aan dombo’s, aldus Harry Geurkink in zijn blog. 

Van Dale omschrijft de term ‘dombo’ als sufferd, wat volgens mij op deze situatie van toepassing is. ‘Stem voor de toekomst van de fysiotherapie’, las ik nog in een eerdere mail. In de hoop in een visiedocument terecht te komen, verzand ik in een verhaal over een kwaliteitshuis, waarvan iedere fysiotherapeut weet hoe relatief en veranderlijk er door de jaren heen naar kwaliteit werd gekeken.

Positie van de fysiotherapie

Nergens waren teksten te lezen als: ‘We willen als Nederlandse fysiotherapeuten bij de beste fysiotherapeuten in de wereld horen’, ’We willen de positie van de fysiotherapeut in de zorg nog verder verbeteren’, ‘We willen een normale beloning volgens de norm die onafhankelijk berekend is (zoals het Gupta-rapport)’, ‘We willen een goede cao kunnen bieden aan alle medewerkers, op grond van een normaal tarief’, ‘We willen staan voor verbinding op de werkvloer met betaalde tijd voor overleg met andere disciplines’. Het SKF repte nog wel over de cao en het tarief in wat bijzinnen.

Middelengebrek

Guus Meerhoff verdedigde 19 januari 2024 zijn proefschrift ‘The implementation of a clinical registry in Dutch physiotherapy care’. Guus is een collega die op vele manieren fantastisch werk verricht, veelal in stilte. Zoals overigens het gros van de fysiotherapeuten fantastisch werk levert in Nederland, onafhankelijk van welk kwaliteitssysteem ze ook gebruiken. Guus was bijvoorbeeld een belangrijke kracht bij de herziening van de Richtlijn Verslaglegging en bij de ontwikkeling van het kwaliteitssysteem van de coöperatie Fysiocare Zuid Oost Gelderland. Bij beide projecten mocht ik met hem samenwerken.

Tijdens zijn verdediging benoemde hij wel zes keer het gebrek aan financiële middelen waardoor hij zaken niet had kunnen doen, niet had kunnen onderzoeken. Hoe kan het dat alle aanwezige notabelen uit de fysiotherapie – zorgverzekeraars, beleidsbepalers, wetenschappers, SKF, KNGF, collegae – daarvoor aplaudiseren, maar wij als beroepsgroep dat nooit als argument mogen gebruiken? Sterker nog: we zijn dommer dan de schimmels en algen en we laten kwaliteitseisen oorzaak zijn van het uiteenvallen van de eenheid.

Geen normale beloning

Intussen wordt er niets gedaan om de fysiotherapeut op de werkvloer normaal te belonen. Zouden wij ook applaus krijgen van alle stakeholders als we dit net als Guus gewoon benoemen? We leveren ook graag een uitgebreid kwaliteitssysteem, als daarmee het gebrek aan financiële middelen opgelost wordt. Helaas zijn er geen structurele middelen beschikbaar voor de fysiotherapeut op de werkvloer. We verwachten wel meer kwaliteitsverbetering als er multidisciplinair afgestemd kan worden in betaalde tijd. En verwachten nog veel meer kwaliteitsverbetering als we kunnen inspringen op de veranderende rol van de fysiotherapeut in het zorglandschap, terwijl het zittingtarief de lading niet meer dekt van wat er van een fysiotherapeut verwacht wordt. We verwachten de fysiotherapeutische zorg samen met zorgverzekeraars en patiënten ‘2040 proof’ te kunnen aanbieden, als er ruimte is voor innovatie.

Vliegende olifanten

In ‘Ode aan het klootjesvolk’ beschrijft Coos Huissen dat bestuurders alleen kunnen voortbestaan in dienstbaarheid. Kim Putters, informateur bij de kabinetsformatie, noemt het boek een pleidooi voor meer verbindend leiderschap en meer directe invloed. Hoe blij werd ik van de dombo’s waar ik mee mocht praten in Utrecht. Dombo is ook de naam van de beroemde vliegende olifant uit de film. De naam The Flying Elephants kwam ik tegen en tegelijk kende ik De Vliegende Olifant. Beide bedrijven hebben onafhankelijk van elkaar eenzelfde motto: Entering times of change. Why adapt your future when you can create it (Flying Elephants) en Create your own future (De Vliegende Olifant).

Uiteenvallen is makkelijk

Bottom up and dialogue, verandering creëren, met als basis de werkvloer die de richting bepaalt, zoals ook Coos Huissen bepleit. Het is makkelijk om iets uit elkaar te laten vallen, het SKF als uitgesproken top-down beweging, het KNGF als klassiek opgebouwd genootschap. Ga voor transformatie en verandering die goed is voor het individu en de organisatie. Daarover mocht ik twee uur praten met de Vliegende Olifanten. Het mooie was dat ik deze manier van denken al kon implementeren bij het mede opzetten bij Fysiocare Zuid Oost Gelderland.

Vertrouwen en verbinden

Joke J. Hermsen eindigt haar boek Kairos. Een nieuwe bevlogenheid met de schitterende zin: ̈De mogelijkheden liggen om ons heen te sluimeren en wachten alleen nog op de alerte en creatieve geest die deze op het juiste ogenblik met de juiste verwondering tevoorschijn weet te toveren’. Ik zie deze mogelijkheden voor de fysiotherapie klaarliggen, zoals deze ook in onze regio voor het oprapen lagen.

Ik heb daarin veel vertrouwen in onze werknemers en Werkgevers Vereniging Fysiotherapie waar aandacht is voor een cao en een normaal tarief. Daar staat vertrouwen, verbindingen en vooruitgang nog vetgedrukt op de website. Laten we geen dombo’s zijn die een kwaliteitssysteem de reden laten zijn van het uiteenvallen van een beroepsgroep. Laten we Vliegende Olifanten worden, bottom up with dialogue, die begrijpen hoe verweven het leven in elkaar zit. Laten wij net als de algen en schimmels een symbiose aangaan met elkaar en met de stakeholders, waar iedereen inclusief onze beroepsgroep en iedere patiënt beter van wordt.

Extreem lullig dansen

De kroeg waar ik inspiratie krijg voor mijn blogs is Café De Wacht in Arnhem. Daar zit het klootjesvolk van Coos Huissen en heeft het 'bottom up' zelf de leiding. Zij waren en zijn onze beroepsgroep ver vooruit in hun filosofie. Op hun bord staat vandaag: 'Vanavond extreem lullig dansen en echte Kip-advocaat voor 4 euro'. Misschien moeten SKF en KNGF daarmee eens beginnen om verbinding te krijgen: extreem lullig dansen met elkaar.

Meer lezen?

• Merlin Sheldrake, Verweven leven. De verborgen wereld van schimmels, 2020
• Coos Huissen, Ode aan het klootjesvolk, 2020
• Joke J. Hermsen. Kairos. Een nieuwe bevlogenheid, 2014
• Guus Meerhoff, ‘The implementation of a clinical registry in Dutch physiotherapy care’, 2024

• Werkgevers Vereniging Fysiotherapie
• The Flying Elephants
• De Vliegende Olifant