Stop met het eigen risico

vrijdag 12 januari 2024
timer 4 min
Zorgverzekering eigen risico medicatiekosten

Foto: Shutterstock

'In januari is mijn eigen risico ieder jaar al op, sinds ik Pradaxa gebruik. Als drager van de erfelijke ‘Factor V Leiden’ en incidenteel een hartritmestoornis is mijn tromboserisico verhoogd en maak ik graag gebruik van antistolling.' Thieu Heijltjes plaatst kanttekeningen bij de inzet van het eigen risico in de zorgverzekering.

Ik heb als gevolg van het directe opraken van mijn eigen risico eigenlijk een duurdere ziektekostenverzekering, zoals veel mensen met een chronische aandoening. Waarom dan niet gewoon de ziektekostenverzekering verhogen, in plaats van die groep mensen € 385 extra laten betalen in januari? En dat in één keer in een al dure maand. De idee hierachter is dat door het eigen risico mensen geremd worden in het gebruik van de gezondheidszorg. In België spreken ze over ‘remgeld’. Maar werkt dat eigenlijk wel? Worden mensen nog wel geremd via dat eigen risico?

‘Eigen risico’ berust op veronderstellingen en speculatie

Op 2 juli 2021 promoveerde Minke Remmerswaal op de effecten van het eigen risico op de zorgkosten in Nederland. Ik ontdekte, al surfend op het internet, dat tot haar promotie alle gedachten over eigen risico hebben berust op veronderstellingen en speculatie. Het verplichte eigen risico zou als doel hebben mensen meer bewust te maken van de zorgkosten. Chronisch zieken en mensen die jaarlijks dure zorg nodig hebben, betalen echter keer op keer het volledige bedrag. Bij hen treedt geen ‘rem’ meer op.

Bij de discussie over de mogelijke afschaffing is er vervolgens een politiek budgettair probleem: ‘Waar moet dat geld dan vandaan komen?’ Dit is vergelijkbaar met de extreem hoge verkeersboetes in Nederland, die het Openbaar Ministerie in 2023 aankaartte. Die hoge boetes en de hoge invorderingskosten blijken nodig om het budget van het Ministerie van Justitie te onderstutten. Het leereffect van de boete is niet meer belangrijk. Zo gaat het ook met het eigen risico in de gezondheidszorg.

Eigen risico is nauwelijks remmend

Minke Remmerswaal toont aan dat het huidige eigen risico nauwelijks een remmend effect heeft op de zorgkosten. Zij laat ook zien dat een eventueel procentueel eigen risico veel efficiënter zou kunnen zijn als rem op de zorgconsumptie, dan het huidige standaard eigen risico. Ook het opdelen en verschuiven van het eigen risico blijkt effectief, in vergelijking met een eenmalig bedrag van €385. Dat zou tot een gemiddelde afname van de zorguitgaven van 4 % kunnen leiden. Inmiddels hebben de ambtenaren op VWS de minister geadviseerd om de eigen bijdrage op specialistisch handelen te beperken tot € 150 per incident, waardoor deze door Minke Remmerswaal ontdekte opdeling of verschuiving in de praktijk kan gaan optreden.

Pleidooien tegen het eigen risico

In januari 2023 diende SP-kamerlid Maarten Hijink de ‘Initiatiefwet afschaffing eigen risico’ in. Al zoekend op internet vond ik bij Overheid.nl nog allerlei consultaties. Zo heeft onder meer de Patiëntenfederatie Nederland een goed overwogen standpunt om tot afschaffing van verplicht en vrijwillig eigen risico te komen.

Het meest werd ik echter getroffen door de anonieme reactie van een huisarts uit Hoorn: ‘Ik werk sinds 26 jaar als huisarts in een achterstandswijk. Ik merk dat mensen met weinig geld zorg mijden vanwege het eigen risico en vaak ook alleen een basispakket hebben, waarin geen fysiotherapie zit. Ze hebben ook geen geld om fysiotherapie zelf te betalen. Ook onderzoeken als een urinekweek, soa-kweek of bloedonderzoek worden gemeden. Ook zijn er patiënten die een extra hoog eigen risico nemen van 885 euro en daardoor in de problemen komen. De kloof tussen rijk en arm in Nederland wordt steeds groter. Arme mensen zijn 18 jaar eerder chronisch ziek en gaan 7 jaar eerder dood. Ik zie dat dagelijks in mijn praktijk. Het eigen risico vergroot deze kloof.’

Armen betalen maximale eigen risico

Conclusie: Arme mensen betalen gemiddeld vanaf 74,6 jaar geen eigen risico meer, want dan zijn ze dood, terwijl de gemiddelde Nederlandse levensverwachting 81,6 jaar is. Vanaf 56,6 jaar betalen arme mensen steeds het maximum aan eigen risico. Als huisartsen waren we in 2007 bereid om te gaan staken om maar niet onder het eigen risico (invoering 1 januari 2008: €150,-) te gaan vallen. Als huisartsen zijn we nog steeds bereid om het vangnet te blijven voor iedereen, die denkt een arts nodig te hebben. Huisartsen weten dat veel klachten en ziekten zijn terug te leiden op maatschappelijke en financiële problemen in onze maatschappij. De marktwerking heeft geleid tot kaalslag in allerlei sociale instellingen, woningnood, schulden, het verdwijnen van nutsinstellingen, duur openbaar vervoer en isolement van hele bevolkingsgroepen.

Afschaffen betekent minder administratieve lasten

Iedere kwartaal dat ik mijn Pradaxa bijbestel, krijg ik een persoonlijk schrijven van mijn ziektekostenverzekering over de stand van het eigen risico. Als we het verplichte eigen risico afschaffen weten we zeker dat er een enorme besparing aan administratieve lasten gaat optreden.

 

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

‘Stand van de zorg’: NZa vreest voor toegankelijkheid en betaalbaarheid
flash_onNieuws

‘Stand van de zorg’: NZa vreest voor toegankelijkheid en betaalbaarheid

23 okt 2019 timer4 min
In de jaarlijkse 'Stand van de zorg 2019' constateert de Nederlandse Zorgautoriteit dat de zorgkosten stijgen door…
Lees verder »
Heerlense kinderen krijgen brief over tandartsbezoek
flash_onNieuws

Heerlense kinderen krijgen brief over tandartsbezoek

22 okt 2019 timer2 min
Zorgverzekeraar CZ stuurt ouders van kinderen in Heerlen, die niet naar de tandarts zijn geweest, een brief.…
Lees verder »
Huisarts Hans Gimbel: ‘Gehandicaptenzorg moet zelf zorg regelen’
flash_onNieuws

Huisarts Hans Gimbel: ‘Gehandicaptenzorg moet zelf zorg regelen’

17 okt 2019 timer5 min
‘De houding van huisartsen moet veranderen’, stelde de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) begin oktober…
Lees verder »
De Ontregelbus komt naar u toe om regeldruk te verminderen
flash_onNieuws

De Ontregelbus komt naar u toe om regeldruk te verminderen

16 okt 2019 timer2 min
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) nam dit jaar vanuit het programma '(Ont)regel de zorg'…
Lees verder »
ANT pleit voor ‘bestendig model’ voor tandartsbezoek kinderen
flash_onNieuws

ANT pleit voor ‘bestendig model’ voor tandartsbezoek kinderen

16 okt 2019 timer3 min
Naar schatting zo’n 600.000 kinderen gaan niet naar de tandarts, terwijl de mondzorg voor hen wel vanuit de…
Lees verder »
Geschilleninstantie Mondzorg kreeg 56 geschillen voorgelegd
flash_onNieuws

Geschilleninstantie Mondzorg kreeg 56 geschillen voorgelegd

15 okt 2019 timer2 min
De Stichting Geschilleninstantie Mondzorg (SGIM) kreeg vorig jaar 56 geschillen tussen patiënt en mondzorgverlener…
Lees verder »
Zzp-update: waar staan we nu eigenlijk?
person_outlineBlog

Zzp-update: waar staan we nu eigenlijk?

15 okt 2019 timer7 min
In 2016 verdween de bekende VAR voor zzp’ers. Opvolger ‘DBA’ bleek al snel geen lang leven beschoren. Dus vullen…
Lees verder »
RVS: 'Wet op bekwaamheden kan Wet BIG vervangen'
flash_onNieuws

RVS: 'Wet op bekwaamheden kan Wet BIG vervangen'

14 okt 2019 timer3 min
De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving verwacht dat de huidige Wet BIG de snelle veranderingen in de…
Lees verder »