Tijd, hoe ga je om met dit meest schaarse goed?

Bijvoorbeeld, volgens de agenda in het HIS is de dagindeling van de huisartsenpraktijk strak geregeld. Iedere minuut is toebedeeld aan bepaalde taken. En dat maakt, dat alles wat niet in die 10, 15 of 20 minuten past, aan het eind van de dag wacht op afronding. Daardoor ervaren veel huisartsen dat er (te) weinig tijd over blijft voor het gezin of andere sociale bezigheden. En dat geeft een vervelend gevoel van tekort schieten. 

Meer dingen sneller afhandelen is geen substituut voor dingen goed doen. De crux is, volgens Covey, om dat wat telt te laten tellen. Prioriteiten leiden tot effectieve keuzes in leven en werk. Om effectief te kunnen zijn moet bijvoorbeeld de agenda-indeling overeenkomen met de werkelijk benodigde en beschikbare tijd om de ontwikkeling en toepassing van het innerlijk kompas te helpen verbeteren. 

Bepaal de richting met een visie

Een op innerlijke principes gebaseerde visie, een lange termijn doelstelling, heeft het meeste effect bij het maken van keuzes. Door te kiezen voor een lange termijn doelstelling op basis van een goede visie, maak je namelijk altijd een goede keuze, omdat het doelstellingen verheldert, richting geeft en de mens in staat stelt om boven zijn kunnen te presteren. Daarmee kan je in rust en vertrouwen ‘nee’ zeggen tegen minder belangrijke dingen in het leven. Dat is voor huisartsen, als generalistisch arts nog een hele opgave, want elke patiënt verwacht een antwoord op zijn vraag.

Iedereen bekleedt in zijn of haar leven verschillende rollen. Rollen vertegenwoordigen verantwoordelijkheden, relaties en domeinen waar wij een bijdrage aan kunnen leveren. Ook binnen een functie kunnen de rollen verschillende functies hebben zoals: productie (speekuur), management (overleg) en leiderschap (kwaliteit en samenwerking). Elke rol heeft verschillende dimensies: een fysieke (vereist hulpmiddelen), spirituele (verband met missie en principes), sociale (relaties met anderen) en mentale (vereist studie). Wanneer deze dimensies in lijn zijn met de visie ontstaat er onverwachte ruimte en komt er creatieve energie vrij voor alternatieven. Wanneer je een rol als taak beschouwd komen de dimensies tekort. 

Direct toepassen

Bestudeer ‘het grote plaatje’: waar geef je om, wat geeft je leven zin? Wie wil je zijn en wat wil je bereiken? En wat zijn de principes waarop je daden zijn gebaseerd? Helderheid hierover is cruciaal, zij beïnvloeden je doelstellingen en besluiten, de paradigma’s die je voor waar houdt en de manier waarop je je tijd indeelt. Denk na wat je zou doen als je nog maar kort te leven hebt. Dagelijkse activiteiten krijgen een gepaste dimensie wanneer wij ze niet op één dag, maar binnen de context van de week zien.

Onderzoeken hebben aangetoond dat mensen die zich op een groter beeld oriënteren dan het persoonlijke, doorgaans gelukkiger en tevredener zijn en bovendien meer op het leveren van bijdragen zijn ingesteld. De huisarts die haar wekelijkse wandeling samen met patiënten doet werkt zo niet alleen aan de beweegdoelen, maar ook aan de relatie en in het groter geheel aan meer zingeving in zijn of haar werk.

De wijsheid van je hart

Raadpleeg de wijsheid van je hart en je verstand wanneer je overdenkt wat het belangrijkste is dat je deze week in elke rol kan doen. Gebruik je innerlijke kompas in plaats van de klok wanneer je de belangrijkste activiteiten in iedere rol overdenkt. Je agenda is geen prioriteit, maar je prioriteiten krijgen een plaats in je agenda. Als een groep mensen hetzelfde doel voor ogen heeft, dan geeft dat de groep extra kracht. Het stelt mensen in staat de kleingeestige, negatieve interacties te overstijgen die zoveel tijd en energie kosten en de kwaliteit van leven verminderen, zoals bijvoorbeeld het geroddel in de keuken en lunchpauze. Met een gedeelde visie kan bijvoorbeeld de assistente ook haar rol in de triage verbeteren, zodat de patiënt beter geholpen wordt en de werkdruk van de huisarts minder. 

Het volgen van de innerlijke koers vraagt soms om moed. Covey citeert: ‘Vermoeidheid maakt van ons allemaal lafaards’. Daarom is het van belang om in de weekplanning niet alleen realistisch te zijn met de tijdsinschatting inclusief voorbereiding en uitwerking, maar ook voldoende tijd in te ruimen voor leren en uitrusten. Dat is niet niets doen, maar dat is de batterij opladen.

Wanneer je je basisparadigma’s kent, reëel bent over de omstandigheden en trouw bent aan je persoonlijke visie is het eenvoudig zonder schuldgevoel keuzes te maken. Voor alles is een tijd en een plaats. 

Linda Tolsma 
Interim praktijkmanager en adviseur eerstelijnszorg

www.Tollinadvies.nl