Huisarts Toosje Valkenburg: 'Druk op thuiszorg is ook dramatisch, maar dat hoor je weinig’

‘Totaalpakket corona is voor iedereen zwaar’

Valkenburg herkent wel de huidige signalen van grote drukte op de praktijk, maar niet vanwege het personeelstekort. In haar gezondheidscentrum De Bilt en bij collega-praktijken is bijvoorbeeld geen sprake van uitval. ‘Iedereen is wel moe. Het totaalpakket dat de coronacrisis met zich meebrengt is voor huisartsen wel gewoon zwaar, bijvoorbeeld naar patiënten toe moeten en dan buiten staan om te kleden. Intussen gaat daar omheen alles gewoon door.’

Toosje Valkenburg over het besluit van minister De Jonge huisartsen toch niet bij voorrang te vaccineren. Zie ook: Op1, Huisartsen Toosje Valkenburg en Marieke Verlaan begrijpen niet dat ze nog niet gevaccineerd zijn, (NPO1, 13 januari 2021)

‘Situatie in thuiszorg is dramatisch’

‘Het is niet dus alleen druk op de IC’s, maar op het totale systeem, waaronder huisartsen en ook bijvoorbeeld thuiszorg’, betoogt Valkenburg. ‘Laten we het integraal benaderen. Alsof de een zegt ‘Ik heb het druk’ en dan de volgende zegt ‘Ja maar ik ook’.  Voor één patiënt op de IC, liggen er twintig anderen ziek thuis. Je ziet die druk dan ook terug bij de thuiszorg, die niet meer te vinden is. Ze hebben een hoog ziekteverzuim en krijgen de roosters niet rond.  Dat is ook dramatisch, maar daarover hoor je weinig. Mensen met bijvoorbeeld een terminale aandoening hebben thuiszorg nodig, terwijl dat bijna niet meer te regelen is. Wijkverpleegkundigen zijn er goed in dingen te organiseren, maar ook bij hen is de rek er meer dan uit.’

‘Bij velen schiet copingstrategie tekort’

Valkenburg ziet dagelijks mensen bij wie de ‘copingstrategie’ in de lockdown te kort schiet. ‘Veel mensen trekken het om de een af andere manier niet meer. Dat geldt voor ouderen én jongeren, die moeite hebben de balans te houden. Als je normaal gesproken balans houdt door regelmatig uit eten te gaan, naar concerten of theater, dan heb je nu een probleem.’ Ze noemt ook de snelle toename van eetstoornissen bij jonge adolescenten. ‘Uit onderzoek blijkt dat dat in Amsterdam wel dertig procent meer voorkomt dankzij corona. Ook veel jongeren missen gewoon hun steun en toeverlaat in het dagelijks leven. En eetstoornissen zijn de dodelijkste psychiatrische aandoeningen die er zijn.’

‘Beeldbellen is niet alleen halleluja’

Beeldbellen is wat Valkenburg betreft niet de ultieme oplossing in de huisartsenpraktijk gebleken. ‘Het is niet alleen een halleluja-verhaal. We lopen daarbij ook tegen grenzen aan, want je hoort dan toch vaak niet alles. Als ouderen zich isoleren, lopen ze ook veel minder, gaan niet meer naar de winkel en worden veel sneller moe. Wat daarvan de gevolgen zijn, zie je niet zomaar via beeldbellen. Ook de familie heeft via beeldschermen toch minder sociale interactie en moedigt minder snel iemand aan naar de dokter te gaan.’  

‘Specialisten schuiven werk af’

Ziekenhuizen krijgen op dit moment via bellen en beeldbellen minder alle informatie van patiënten, schetst Valkenburg. ‘Dan bellen ze vaak weer met de huisarts om te checken wat er precies aan de hand is. Soms met de vraag of wij achter die patiënt aan kunnen gaan. Maar huisartsen zitten er ook niet op te wachten om het werk van specialisten over te nemen. Ook omdat in de meeste praktijken de drukte sinds september alleen maar oploopt.’

‘Pas corona beter in systeem in’

‘Als huisartsenpraktijken uitvallen is dat rampzalig, maar we hoeven dat niet te framen als ‘huisartsenpraktijken hebben het te druk’. De hele zorg is overbelast, we moeten de coronacrisis nu samen uitzingen. Wat mij betreft moet corona beter worden ingepast als een van de bedreigende ziektes van dit moment, want de andere ziektes zijn er ook nog steeds. Mensen maken uit angst voor corona nu vaker de afweging om niet naar de huisarts te gaan. Ze relativeren de eigen klachten, komen soms niet of te laat, wat hele pijnlijke gevolgen kan hebben.’

Links: 

• Gezondheidscentra De Bilt, 
• RTL Nieuws, Huisartsen onder zware druk door corona: lange werkdagen, uitval en zelfs sluiting, 12 januari 2021
• Op1, Huisartsen Toosje Valkenburg en Marieke Verlaan begrijpen niet dat ze nog niet gevaccineerd zijn, NPO1, 13 januari 2021
• MedischOndernemen, Toosje Valkenburg (Gezondheidscentra De Bilt): ‘Werkwijze van huisartsen is door corona blijvend veranderd’, 16 september 2020