Marc ten Hoor (KNMT): ‘Maak de mondzorgpraktijk in acht stappen senior proof’

De mondgezondheid van met name oudere Nederlanders verandert in rap tempo, schetst Marc ten Hoor , senior beleidsadviseur bijzondere doelgroepen bij de KNMT. ‘Nederland vergrijst. De leeftijdsgroep 75 tot 84-jarigen wordt steeds groter en in 2030 heeft 70 procent van de ouderen nog de eigen tanden en kiezen. 20 procent van de ouderen heeft dan  implantaten en nog maar 10 procent heeft een tandeloze mond. En dan te bedenken dat onze tanden in de evolutie eigenlijk gemaakt zijn voor een levensduur van veertig jaar. Tegenwoordig houden mensen veel langer de eigen tanden, terwijl vroeger een veel grotere groep al een kunstgebit had.’ 

Bij het congres Mondzorgpraktijk Anno Nu - dit jaar online op 12 en 16 december - verzorgt  Nelleke Bots-van 't Spijker, tandarts geriatrie, een sessie over dit onderwerp.  Lees meer >>

‘Ook mensen blijven steeds langer thuis wonen. De staat van de mondgezondheid is voor ouderen heel belangrijk, omdat ze anders bijvoorbeeld minder kauwvermogen hebben. Het is daarom van belang om die mondgezondheid goed op peil te houden en te monitoren. Ook in sociaal opzicht is een gezonde mond heel belangrijk, bijvoorbeeld als kleinkinderen langskomen en opa of oma soms niet zo fris ruiken. Dat schept toch afstand.’

  Bekijk tips van tandarts-geriatrie Claar Wierink. Meer informatie:  'Maak je praktijk senior proof'

'Directe relatie met algemene gezondheid'

Daarbij heeft de mond ook een directe relatie met de algemene gezondheid, vervolgt Ten Hoor. ‘Een slechte mondgezondheid kan leiden tot verergering van bijvoorbeeld hart- en vaatziekten en heeft invloed op de diabetesregulering. Bovendien heeft de mond een signaleringsfunctie, doordat de symptomen van allerlei aandoeningen en de effecten van het ouder worden al vroeg in de mond te zien zijn.’

'Afnemende mobiliteit'

Een punt van aandacht is ook de afnemende mobiliteit van ouderen: ze gaan vaak minder naar de tandarts. ‘Ouderen kunnen problemen hebben met kauwen, slikken of een droge mond krijgen van  medicijngebruik. Daarom is het belangrijk dat tandartspraktijken goed geëquipeerd zijn voor deze groep. Naast de vijftig specialistische praktijken van tandarts-gerodontologen, moeten de algemene tandartspraktijken ook goed weten hoe ze deze groep moeten behandelen en hoe ze aan mondverzorging doen.’

'In  acht stappen senior proof'

De KNMT ontwikkelde hiervoor samen met een aantal tandartsen-geriatrie een praktijkwijzer voor de mondzorg voor ouderen (Zie: Praktijkwijzer Mondzorg voor kwetsbare ouderen). Deze praktijkwijzer beschrijft waar de algemene praktijk bij ouderen zoal rekening moet houden. Het belicht daarbij acht stappen in het behandelingsproces:

1 Een afspraak maken of oproepen voor controle of behandeling
2 De toegankelijkheid van de praktijk bij binnenkomen en rondgaan
3 De ontvangst bij balie en zorgverlener
4 De behandeling
5 Samenwerking en verwijzing bij de behandeling
6 Het patiëntendossier
7 De kennis en vaardigheden van de zorgverleners
8 De afronding van de behandeling en het vertrek

‘De mond niet vergeten’

Marc ten Hoor schetst de doelstellingen van het KNMT en bijvoorbeeld de campagne  ‘De mond niet vergeten’ waarin  naast de KNMT, ook de ONT, NVM en ANT participeren. ‘Het zou mooi zijn als de komende periode 500 praktijken het thema ‘mondzorg voor ouderen’ zo op het netvlies krijgen, dat ze tips uit de praktijkwijzer toepassen en ze ouderen beter van dienst kunnen zijn. Het vergt bewustwording, zodat iedereen de “tools” in handen heeft om de praktijk ‘senior proof’ te maken. Met het project  ‘De mond niet vergeten’  proberen we het contact te leggen tussen de thuiszorg, de praktijkondersteuner bij huisartsen (POH) en de tandartsen (mondhygiënisten) in een bepaald gebied. Die samenwerking richt zich op zowel de mondzorg als de verzorging door de ouderen zelf.’

De aandacht voor mondgezondheid neemt toe, constateert Ten Hoor. ‘De mond is best wel intiem, vaak wordt dat door verzorgenden over het hoofd gezien. Ouderen vinden het vaak ook moeilijk. Daarom is het belangrijk om medewerkers van de thuiszorg te trainen om er wel aandacht te besteden bij de verzorging. Tegelijk vragen we nu ook aandacht van de algemene praktijk en daar ondersteunen wij ze bij door projecten als de praktijkwijzer en ‘De mond niet vergeten’.’

Links: Praktijkwijzer Mondzorg voor kwetsbare ouderen, ‘De mond niet vergeten’ en 'Maak je praktijk senior proof'

Foto: KNMT