MO Actueel ‘Een duurzame praktijk opzetten’: ‘Supersimpel stappen zetten naar meer duurzaamheid’

donderdag 19 oktober 2023

timer 5 min

Edwin en Sharon Wiersema (Foto: Martine Sprangers)

Edwin en Sharon Wiersema: 'Snel stappen zetten naar duurzaamheid met 40 maatregelen.' (Foto: Martine Sprangers)

De tandartspraktijk van Edwin en Sharon Wiersema in Westerbork is een van de duurzaamste van Nederland. De Wiersema’s vertellen over hun ervaringen aan de hand van 40 maatregelen op het gebied van duurzaamheid. Edwin en Sharon vertellen ook over hun ervaringen tijdens het webinar MO Actueel: 'Een duurzame praktijk opzetten' op donderdag 2 november.

De boodschap van Sharon en Edwin Wiersema is dat elke praktijk zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid zou moeten nemen en snel stappen gaat zetten naar meer duurzaamheid. Edwin Wiersema: ‘Ons specifieke doel was om de footprint van onze onderneming zo klein mogelijk te maken. Dus met zo min mogelijk milieu-impact toch goede zorg leveren.’

Webinar MO Actueel: 'Een duurzame praktijk opzetten' op 2 november

Welke stappen kunt u zetten als u een duurzame praktijk wilt opzetten? Wat zijn de spelregels op het gebied van duurzame investeringen, subsidies en wat verandert er de komende jaren? Een webinar met de 'duurzame tandartsen' Edwin en Sharon Wiersema, de 'groene huisarts' Jessie Neffke, architect Lex van Waarden (Van Waarden Advies) en financieel deskundige Harro de Haan (Visser & Visser).

Alle informatie en aanmelden: MO Actueel: 'Een duurzame praktijk opzetten'. Lees ook: De kracht van de duurzame praktijk en Het duurzaamheidsverslag als kans voor de praktijk.

100 zonnepanelen

Sinds 2014 doen de Wiersema's dat in hun nieuwe pand en zijn de investeringen in duurzaamheid ook veel zichtbaarder. De praktijk is uitgerust met 100 zonnepanelen, beschikt over driedubbel glas, een warmtepomp en spouwmuren met vijftien centimeter isolatiemateriaal. Verder is de praktijk voorzien van onderhoudsarme aluminium kozijnen en stalen beplating aan de buitenkant. De status als meest duurzame tandartspraktijk bereiken de Wiersema echter ook door hun afvalstroom drastisch te beperken.

Tandartspraktijk Wiersema is kleinschalig maar heeft een breed aanbod aan tandheelkunde in huis. Het aantal disciplines is recent uitgebreid met orthodontie, implantologie en gnathologie, vertelt Sharon. ‘Als de patiënten hier uit de buurt voor implantologie naar ons toekomen en niet naar een praktijk of ziekenhuis in Assen of Groningen gaan, dan hoeven ze weer minder te reizen. Dus uiteindelijk netto zorgen we dan weer voor minder CO2.’

'Behandelingen clusteren'

Zowel patiënten als personeel komen zoveel mogelijk uit de buurt. Sharon en Edwin zijn gewend de behandeling van gezinnen zoveel mogelijk te clusteren, zodat de gezinsleden samen kunnen reizen. ‘We proberen de behandeling zo compact mogelijk te maken. Clusteren betekent dat we alle gezinsleden bij elkaar behandelen, zo mogelijk in combinatie met ander disciplines als mondhygiëne en orthodontie. Als iemand komt voor een afgebroken kies, dan doen we niet eerst een noodvulling, waarna ze nog een keer terugkomen voor de definitieve vulling, maar repareren we het gelijk. Zo beperken we het aantal reisbewegingen en dus de CO2-uitstoot.’

'Betrek het team'

Tandartsen die meer duurzaam willen werken kunnen dat het beste doen in nauwe samenwerking met het team, betogen Edwin en Sharon. ‘Sterker nog, het kan best zijn dat juist het team de tandarts gaat stimuleren. Het leuke is dat omdat wij heel erg intrinsiek gemotiveerd zijn voor duurzaamheid, wij dat toch ook echt uitstralen naar het personeel. Zij zijn daardoor ook heel erg gemotiveerd om alles netjes te doen. Uit het team komen regelmatig nuttige tips. Wil je duurzamer werken moet je dus met je team in overleg, anders lukt het niet. Onze teamleden komen regelmatig met hele goede ideeën.’

'Weg met de wegwerpcultuur'

Werken aan duurzaamheid betekent dat de Wiersema’s kritisch kijken naar het eigen gedrag en dat van de branche. De hele beroepsgroep kan nog meer stappen zetten, is hun overtuiging, bijvoorbeeld door minder rigide richtlijnen voor infectiepreventie op te stellen. Sharon verwijst naar de ‘wegwerpcultuur’ in de mondzorg. ‘Eigenlijk vinden wij dat er een soort duurzaamheidscommissie moet komen, om daar eens kritisch naar te kijken. Neem bijvoorbeeld de norm om altijd wegwerp afzuigbuizen te gebruiken, terwijl die gewoon gesteriliseerd kunnen worden. Heel veel praktijken gebruiken die wegwerpdingen van hard plastic, waarmee ze dus heel veel plastic weggooien.’

'Patiënt niet schaden'

Tandartsen krijgen dat ‘weggooien’ vanuit de opleiding mee, vertelt Sharon. ‘Ik weet nog dat een docent van mij bij Tandheelkunde zei: “De beste manier van schoonmaken is weggooien”. Dat heb ik altijd onthouden, omdat ik het zo schokkend vond. Ik durfde daar niet tegen in te gaan, uit respect voor de docent, maar toen dacht ik wel bij mezelf: in onze praktijk doen we dat anders. Het is dus een kwestie van kortzichtigheid.’ Edwin wijst op de artseneed: primum non nocere. ‘Op de eerste plaats mag je de patiënt niet schaden. Dat betekent niet alleen dat je je praktijk schoon moet houden maar ook zo min mogelijk afval moet produceren. Met het afval dat je veroorzaakt, schaad je de patiënt uiteindelijk wel degelijk.’

'Supersimpel stappen zetten'

Duurzaamheid zit in kleine dingen die een praktijk zelf kan aanpassen, vervolgt hij. ‘Gebruik bijvoorbeeld kartonnen spoelbekertjes in plaats van plastic. Gebruik printpapier aan twee kanten. Dat soort dingen is eigenlijk super simpel om gelijk te implementeren, veel kan iedereen zelf ook bedenken. Tandartsen kunnen ook goede afspraken maken met hun afvalverwijderaar over hoe ze het beste hun afval kunnen scheiden.’

Werken aan duurzaamheid is een keuze die elke tandarts kan maken, is de overtuiging van de Wiersema’s. In het webinar presenteren ze een lijst met 40 maatregelen, waarbij er veel zijn die praktijkhouders vrijwel direct kunnen nemen: zoals afvalscheiding, papierhergebruik, patiënten zo min mogelijk laten reizen, ledverlichting aanbrengen. ‘Die leveren niet gelijk een 100% duurzame praktijk op, maar wel een aantal stappen ernaartoe. Al die stappen samen zijn een grote stap in de goede richting.’

Ruben Hoefnagels: 'Tandartspraktijk Wiersema is een voorbeeld voor de hele organisatie'

Ruben Hoefnagels, algemeen directeur van Tandarts Today, zegt dat Tandartspraktijk Wiersema een voorbeeld is voor de hele organisatie wat betreft duurzaamheid. 'We willen als organisatie steeds meer voldoen aan de criteria voor 'environmental, social en governance'(ESG). Als het om duurzaamheid gaat lopen Edwin en Sharon Wiersema voorop in Nederland. TandartsToday wil zich ook op dit gebied verder ontwikkelen. We zijn dan ook trots dat deze toonaangevende praktijk bij ons is aangesloten.'