Han Noten (AZN): ‘Geef ZCC’s toegang tot de afspraaksystemen van huisartsen’

Volgens Han Noten, voorzitter van Ambulancezorg Nederland, zijn de regionale zorgcoördinatiecentra (ZCC’s) een oplossing voor veel actuele problemen. ‘Je moet de zorgvraag veel meer kanaliseren. Het is goed voor de patiënt, maar we doen het ook omdat we niet op deze manier door kunnen.’ De ZCC’s coördineren in tien recente pilots de spoedzorg in regio’s als Midden-Nederland, Flevoland en Twente (zie: Pilots zorgcoördinatie: de juiste zorg, op de juiste plaats). Minister Kuipers van VWS wil dat regionale zorgcoördinatiecentra vanaf volgend jaar de regie van de acute zorg gaan overnemen, zo bleek voor de zomer uit een brief aan vijftien zorg- en branche-organisaties. (Kuipers: regie acute zorg over jaar naar coördinatiecentra, Skipr, 6 juli 2022)

'ZCC's regelen vervolgzorg'

Als bij een 112-oproep in een ZCC wordt vastgesteld dat het niet om bloedspoed gaat, wordt de oproep doorgezet en bepalen de ZCC-triagisten de vervolgzorg: komt er een ambulance, is het iets voor de thuiszorg of moet de huisarts het overnemen? Noten wil dat het ZCC daarbij toegang heeft tot het informatiesysteem van huisartsen, zo zegt hij in vakblad Zorgvisie (AZN-voorzitter Han Noten: ‘Geef zorgcoördinatiecentra vergaande macht’, 17 augustus 2022). ‘Mijn droom is dat een ZCC toegang heeft tot het patiëntendossier en de mogelijkheid heeft om bijvoorbeeld half elf ’s avonds in het afsprakensysteem een consult vast te leggen. Het ZCC plant dan een patiënt in dat systeem.'

‘Triage op één punt’

Noten verwacht dat deze voorstellen weerstand van ‘alles en iedereen’ zullen oproepen. Toch is hij overtuigd dat de ZCC’s zowel de spoedeisende hulpposten, huisartsenposten als het ambulancepersoneel aanzienlijk zullen ontlasten. ‘Wij hebben in sommige regio’s te maken met een tekort aan medewerkers. Heel veel acute zorgvragen betreffen gewone zorg. Bij een onderzoek in Midden-Nederland bleek dat de helft van de 112-meldingen geen acute zorgvraag betrof. Een ZCC haalt dat er direct uit en ontlast daarmee het zorgsysteem, doordat je de triage op één punt legt. Nu zitten we met z’n allen te triëren: dat is toch gek?’

‘Minuten-normen hebben nul waarde’

Noten steunt het voornemen uit het concept-Integraal Zorgakkoord (IZA) om de 45-minutennorm voor de SEH’s af te schaffen. Ook vindt de hij dat de 15-minutennorm overbodig is: de eis dat een ambulance binnen vijftien minuten bij een acuut incident moet zijn. Beleidsmakers zijn volgens hem te lang ervan uitgegaan dat de 15-minutennorm patiënten snel in een ziekenhuis krijgt voor een behandeling: ‘Voor ernstige acute gevallen is 15 minuten veel te lang.  Bij een hartstilstand, ernstige bloeding of dreigende verstikking moet je er binnen zeven minuten zijn. Dat helpt dan dus niet. Die norm is een onzinnorm. Het helpt geen enkele patiënt. Het heeft nul waarde.’

‘Professionalisering is belangrijker’

De professionalisering van de ambulancemedewerkers en de verbeterde uitrusting in de ambulances zijn veel belangrijker om gezondheidsschade te voorkomen en levens te redden, stelt Noten. ‘Het is niet de vraag wanneer die auto bij de SEH is, maar wanneer de eerste medische interventie plaatsvindt. Die kan veel eerder en beter dan tien à vijftien jaar geleden. Door zorg ter plekke voor het slachtoffer of in de ambulance op weg naar een ziekenhuis – bijvoorbeeld door een verpleegkundig specialist, al dan niet in overleg met een arts.’

'Specialist kijkt mee via VR-bril'

AZN wil de ambulancezorg een nieuwe kwaliteitsimpuls geven. In Groningen is bijvoorbeeld een experiment gestart waarbij ambulancepersoneel met een virtual-realitybril in contact staat met een medisch specialist. Deze kan dan meekijken, samen met het ambulancepersoneel een diagnose stellen en de behandeling starten.

Links:

• AZN-voorzitter Han Noten: ‘Geef zorgcoördinatiecentra vergaande macht’, Zorgvisie, 17 augustus 2022
• Kuipers: regie acute zorg over jaar naar coördinatiecentra, Skipr, 6 juli 2022
• Pilots zorgcoördinatie: de juiste zorg, op de juiste plaats, AZN
• Weg met de huisartsenpost, MedischOndernemen, 10 mei 2022
• 'Spoedzorg moet beter voor zowel patiënt als arts', MedischOndernemen, 13 februari 2017