Fysiotherapeut Jeroen Boogmans: 'Er wordt veel behandeld, misschien wel te veel'

De wachttijden bij fysiotherapiepraktijken blijven stijgen. Dit komt niet alleen door de vergrijzing, maar ook doordat veel jonge fysiotherapeuten al snel stoppen, stelt fysiotherapeut Jeroen Boogmans. Hij ziet een trend waarin mensen met kleine pijntjes direct een afspraak maken. Boogmans ontwikkelde het FysioRecept-model om de druk op de fysiotherapie te verlichten, vertelt hij in het radioprogramma Villa VdB van Jurgen van den Berg.

Sinds de invoering van marktwerking in de zorg in 2006 is fysiotherapie grotendeels uit het basispakket verdwenen en ondergebracht in aanvullende verzekeringen. Volgens Boogmans heeft dit grote gevolgen gehad. ‘Mensen kopen een aanvullend pakket waarin een bepaald aantal fysiobehandelingen zit. Dan ontstaat al snel het idee: ik heb recht op die behandelingen, dus ik ga ze ook gebruiken.’

FysioRecept: zes stappen naar efficiëntere zorg

Boogmans ontwikkelde het FysioRecept-model, een methode waarbij hij patiënten aan de hand van zes stappen analyseert. ‘Wanneer iemand binnenkomt, ga ik direct in mijn hoofd na: is het ernstig? Moet ik iets doen? Wat is de verwachte hersteltijd?’ Het model helpt patiënten en fysiotherapeuten om bewuster te bepalen of een behandeling nodig is.

Op de website van FysioRecept legt Boogmans uit wat de zes stappen zijn:

1. Screening: Is de klacht ernstig of kan het vanzelf overgaan.
2. Educatie: Uitleg geven over het natuurlijke herstelproces.
3. Zelfmanagement: Adviezen en oefeningen om zelf aan de slag te gaan.
4. Consultatie: Alleen indien nodig een fysiotherapeutische behandeling.
5. Monitoring: De voortgang volgen en indien nodig bijsturen.
6. Afronding: Evaluatie en advies voor de toekomst.

Te snel naar de fysiotherapeut

Volgens Boogmans helpt deze aanpak zowel patiënten als fysiotherapeuten om efficiënter en doelgerichter te werken. ‘Onze vakliteratuur leert ons al honderd jaar dat een spierverrekking bijvoorbeeld tussen de twee en vier weken herstelt. Waarom zouden we dat dan zes keer behandelen? Ik geef soms het advies: neem twee weken rust en bel je padel-vrienden af. Dan zegt iemand: 'Maar daar wil ik toch niet voor betalen?' Dat is de cultuur waarin we nu leven. Mensen willen directe actie, ook als dat niet per se beter is voor hun herstel.’

‘Als ik eerlijk ben, denk ik dat mensen vaak te snel naar de fysio gaan. Maar dat is lastig, want ik run zelf een praktijk en ervaar dit vanuit mijn eigen perspectief. Op LinkedIn, waar ik mijn FysioRecept-model promoot, hoor ik dezelfde geluiden van collega's.’

Boogmans erkent dat hij met zijn eigen methode zichzelf ook in de vingers snijdt. ‘Ik heb een eigen praktijk en met het FysioRecept-model ben ik mijn eigen concurrent. Mijn twee collega’s weten dat ik minder behandelingen nastreef. Maar ik snap ook waarom veel fysiotherapeuten anders werken.’

De cultuur van aanvullende pakketten

Volgens Boogmans leidt het aanvullende pakket tot een cultuur waarin kleine klachten sneller worden behandeld dan nodig is. ‘Mensen bellen op en zeggen: 'Ik ben vanochtend wakker geworden met pijn in mijn nek.' Dat is voor een fysiotherapeut een voorzet om te behandelen. Maar vaak is het beter om te zeggen: 'Doe even rustig aan, probeer deze oefeningen en kijk het een paar dagen aan.' Ik moet uitkijken met wat ik zeg, want het kan als broodnijd overkomen. Maar het is een feit dat we sinds 2006 veel meer in oefenzalen zijn gaan werken. Dat is een verdienmodel geworden.’

Financiële druk

Volgens een onafhankelijk onderzoek van Gupta werken fysiotherapeuten vaak onder de kostprijs. ‘Per half uur verdienen we gemiddeld ongeveer 7 of 8 euro onder de kostprijs. Dan moet je dus wel meer diensten draaien om het hoofd boven water te houden. Als je een lege agenda hebt en iemand belt met een klacht, is het verleidelijk om diegene in te plannen voor meerdere behandelingen. En mensen verwachten dat ook van ons.’

Daarnaast is er een ander probleem: jonge fysiotherapeuten haken massaal af. ‘Uit onderzoek blijkt dat 62% van de jonge fysiotherapeuten binnen vijf jaar stopt. Bizar, want je volgt vier jaar een opleiding en binnen vijf jaar ben je alweer weg.’ Beloning, werkdruk en administratieve lasten spelen daarin een rol.

‘Voor veel jonge fysiotherapeuten is de lol eraf. Dat vond ik opvallend, want ik werk al dertig jaar als fysiotherapeut en beleef er nog steeds plezier aan. Dat zette me aan het denken: wat maakt een fysiotherapeut gelukkig in zijn werk?’ Volgens Boogmans is het tijd voor een nieuwe manier van denken binnen de fysiotherapie. Zelf geeft hij met het FysioRecept-model daarvoor een voorzet (zie kader bovenin).

Meer weten?

• Villa VdB Jurgen van den Berg, Het zes-sporenmodel: nieuwe behandelmethode bij de fysio
• De website van FysioRecept
• FysioRecept, Fysiotherapeuten verlaten het vak
• 4e Klein Bedrijf Index Fysiotherapie: ‘54 procent van de praktijkhouders denkt aan stoppen – een schokkend aantal’, 15 januari 2025