Patiënt wil geen rol spelen bij kwaliteitstoezicht
Dit komt naar voren uit het onderzoek ‘The patient’s voice as a game changer in regulation’, waar NIVEL-onderzoeker Renée Bouwman onlangs aan de Universiteit van Tilburg op promoveerde. De IGZ probeert sinds enige tijd op verschillende manieren het patiëntperspectief te betrekken in het toezicht op de zorg. Zo is de inspectie dit jaar gestart met een proef waarbij inspecteurs op pad gaan met ervaringsdeskundigen. Ook in het Meerjarenbeleidsplan 2016-2019 geeft de IGZ aandacht aan het onderwerp.
Ondanks de goede bedoelingen blijken patiënten op veel punten anders tegen toezicht aan te kijken dan de IGZ, zo leert het onderzoek van Bouwman. De onderzoeker constateert dat de inspectie bij klachten vooral klinische aspecten weegt, terwijl het beeld van de patiënt vaak gebaseerd is op een breder scala, waaronder ook organisatorische factoren en het contact met de zorgverlener. Volgens Bouwman botst het biomedische model hier op de leefwereld van de patiënt. Het medische model sluit maar gedeeltelijk aan bij de opvatting van patiënten over kwaliteit van zorg.
Vertrouwen
In de huidige toezichtpraktijk hecht de inspectie veel waarde aan zelfcontrole door zorgaanbieders. Zij zijn primair verantwoordelijk voor de kwaliteit van zorg en daarmee ook voor het melden van incidenten en calamiteiten. De burger gaat maar ten dele mee in deze aanpak. Burgers vinden weliswaar dat de inspectie uit zoveel mogelijk bronnen moet putten om informatie te vergaren, maar "minder vertrouwen heeft men in informatie verzameld door zorgaanbieders zelf, terwijl dit momenteel wel de meest gebruikte informatiebron van de inspectie is.”
De inspectie ontvangt jaarlijks 1500 meldingen van burgers. Het merendeel van deze meldingen wordt niet door de inspectie onderzocht. Veel patiënten zien hun klacht als een structureel probleem van een zorgaanbieder dat andere patiënten ook kan raken, terwijl de inspectie de meeste klachten niet als structureel ziet en ze dus niet in behandeling neemt. Veel patiënten vinden dit lastig te begrijpen.
Op grond van het verschillende perspectief op toezicht noemt Bouwman intensievere betrokkenheid van patiënten “een grote uitdaging.” Toch is de betrokkenheid van een derde partij, de patiënt, volgens Bouwman van groot belang als waarborg tegen mogelijke inkapseling van de toezichthouder. Als de toezichthouder te dicht op zorgaanbieders komt te staan kan het publieke belang in het gedrang komen, aldus Bouwman.
Normenkader
Met het oog hierop doet Bouwman een aantal aanbevelingen. Zo moet wat haar betreft patiëntenperspectief opgenomen worden in de huidige professionele standaarden en normenkaders “Als de inspectie de patiënt wil betrekken bij het toezicht zijn de huidige professionele normen niet toereikend en moet het perspectief van de patiënten een duidelijkere plaats krijgen in het normenkader”, stelt Bouwman.
Ook kan de inspectie klachten van burgers beter afhandelen. “Niet alleen moet er op een zorgvuldige, respect- en begripvolle en onpartijdige manier gereageerd worden, maar er kan ook door de inspectie worden uitgelegd waarom een klacht niet wordt onderzocht in een voor de klager begrijpelijke taal,” stelt Bouwman. “Daarnaast kan de klager actief geholpen worden bij het zoeken van alternatieven voor het indienen van een klacht. Individuele klagers kunnen actief geïnformeerd worden over wat er met hun klacht is gedaan, zowel in gevallen waarbij geen of juist wel onderzoek is gedaan door de inspectie.”
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Arie Kreule (VvAA) bij Mondzorgpraktijk Anno Nu 2023: ‘Wtza: wat moet nu nog wel?’
26 okt 2023 3 minArie Kreule, jurist bij VvAA, gespecialiseerd in ondernemingsrecht, staat klaar om de parallelsessie 'Wtza: wat…
‘Het tienpuntenplan’ van Guus van Montfort: hét recept voor de huidige gezondheidszorg
24 okt 2023 4 minBinnenkort kiezen we weer 150 volksvertegenwoordigers. Zij moeten zich een oordeel hebben gevormd over heel…
VVD steunt zzp-wet niet: ‘Als een kwart van de zzp’ers de zorg uitgaat, leidt dat tot grote problemen’
12 okt 2023 4 minDe Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (Wet VBAR) krijgt geen steun van de VVD,…
KNMT wil duidelijkheid over verplicht intern toezicht Wtza
6 okt 2023 4 minZorgaanbieders die al voor 2022 een praktijk voerden, hoeven toch geen…
Fysiopraktijk Anno Nu op 18 november: Chantal Verspaille nodigt praktijkhouders uit voor een 'leerzame en leuke dag'
5 okt 2023 3 minChantal Verspaille, psychologe en dagvoorzitter vanuit Vlaanderen, kijkt al uit naar…
Erik van Dam (VvAA) over zzp’en en regeldruk na Rutte IV: ‘Unieke kans voor herbezinning’
28 sep 2023 6 minWelke beslissingen kan het demissionaire kabinet over de eerste lijn nog nemen, zoals over de…
InterShift en Agilio: Intelligente software die praktijkmanagers bij al hun taken ondersteunt
26 sep 2023 4 minInterShift, bij huisartsen bekend als de aanbieder van roostersoftware voor…
Reactie toevoegen