Volkskrant-journalist Marjolein van de Water raakte besmet met het coronavirus. In een reportage beschrijft ze haar ervaringen met de slagkracht van de Amsterdamse GGD en de dilemma’s tijdens het bron- en contactonderzoek (BCO), de belangrijkste pijler onder het Nederlandse coronabeleid. 'Ik verwacht dat veel mensen ervoor zullen kiezen zich helemaal niet meer te laten testen.'
Reportage over bron- en contactonderzoek: 'De GGD heeft weinig slagkracht'
donderdag 13 augustus 2020
4 min
Marjolein van de Water heeft met twee mensen op zaterdagavond een café bezocht, vertelt ze in de Volkskrant (‘Als coronapatiënt zie ik hoe weinig slagkracht de GGD heeft’). Een paar dagen later kregen ze alle drie symptomen en een van hen is positief getest. Dus belt ze de GGD voor het maken van een afspraak voor een test. Na twintig minuten wachten heeft ze een mevrouw van de BCO-afdeling bron- aan de lijn.
Ze legt de situatie uit en heeft het gemakshalve over haar vriend. De vrouw vraagt om zijn BSN-nummer en als ze dat niet weet, zijn geboortedatum. Daar doemt het eerste dilemma op: moet ze vertellen dat het om een scharrel gaat? Ze kan de volgende ochtend terecht voor een test.
Zelf contacten waarschuwen
De journalist besluit om zelf mensen met wie ze de afgelopen dagen contact heeft gehad, te waarschuwen. Ze appt: bezoek even geen kwetsbare mensen en laat je testen als je verschijnselen hebt. Ze licht de hoofdredactie van de krant in. Van de Water krijgt wisselende reacties als ze haar contacten informeert dat ze wellicht besmet is geraakt. Een vriendin die het regeringsbeleid wantrouwt, wil niet dat ze haar naam aan de GGD doorgeeft, ‘want het virus is toch al overal’.
Er zijn er meer die niet willen dat hun naam wordt doorgegeven, om allerlei redenen. Anderen wachten de resultaten af en blijven terrassen bezoeken. 'Ik word me er pijnlijk van bewust dat ik de verdere verspreiding van het virus slechts mondjesmaat kan voorkomen. Ieder individu maakt eigen afwegingen, berekent risico’s en bepaalt vervolgens of het voor hem of haar sociaal en economisch haalbaar is om preventief in quarantaine te gaan', aldus de journalist.
GGD mist eigen deadline
Van de Water wacht vervolgens op de uitslag. Haar vriend wacht al ruim 48 uur. De GGD heeft de zelf opgelegde deadline niet gehaald. Aan het eind van de middag krijgt hij ze te pakken, zijn test blijkt inderdaad positief, maar ze kunnen hem nu niet te woord staan. Morgenochtend wordt hij teruggebeld, beloven ze. Negen dagen nadat hij vermoedelijk besmet is geraakt.
Zelf krijgt ze maandagmiddag de uitslag, met de verzekering dat de GGD haar de volgende dag zal bellen voor het BCO. De GGD stuurt een mail met pdf-documenten voor haarzelf en haar omgeving. Ze gaat bij haar vriend in quarantaine.
Doet het virus er dan altijd een kwartier over?
De GGD belt en Van de Water geeft gegevens van mensen met wie ze langer dan een kwartier op minder dan anderhalve meter is geweest. 'Alle anderen zijn niet relevant voor het bron- en contactonderzoek, zeggen ze. Ik vind dat raar. Doet het virus er dan altijd een kwartier over?' Ze vertelt dat sommige vriendinnen niet willen dat ze hun naam doorgeeft. Dat verbaast de GGD-medewerker. Maar geeft iedereen dan namen van vrienden door zonder eerst om toestemming te hebben gevraagd?
Knagend schuldgevoel
Van de Water vertelt dat ze last heeft van een knagend schuldgevoel. De GGD onderneemt ondertussen nauwelijks actie, geen van de opgegeven mensen is benaderd. Ze gaat zelf naar de kroeg om deze in te lichten, omdat de GGD dat nog niet heeft gedaan. De barvrouw blijkt intussen positief getest, maar twijfelt of ze de naam van een collega moet melden. Als deze in quarantaine moet, mist ze twee weken inkomen.
Dwang?
Gaat dwang helpen om de bereidheid van mensen om mee te werken aan het bron- en contactonderzoek te vergroten? Dat is de vraag, denkt Van de Water. 'Alle al bestaande dilemma’s blijven immers overeind, en door ‘wangedrag’ na een besmetting te criminaliseren zal ook de schaamte er niet minder op worden. Ik verwacht dat veel mensen ervoor zullen kiezen zich helemaal niet meer te laten testen, om problemen voor zichzelf en hun vrienden te voorkomen.'
Link: de Volkskrant, ‘Als coronapatiënt zie ik hoe weinig slagkracht de GGD heeft’, 12 augustus 2020
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Huisarts geschrapt uit register na grootschalige fraude
12 jun 2017 2 minEen huisarts wordt geschrapt uit het BIG-register vanwege grootschalige fraude/ Hierdoor mag hij zijn beroep niet…
Lees verder »
Tandarts doet melding kindermishandeling en krijgt waarschuwing tuchtrechter
8 jun 2017 4 minOp aanraden van Veilig Thuis deed een tandarts melding van kindermishandeling/verwaarlozing, waarop de moeder een…
Lees verder »
Handhaving Wet DBA opnieuw uitgesteld
8 jun 2017 1 minDe uitvoering van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is opnieuw uitgesteld. Staatssecretaris…
Lees verder »
Nza: Zorgverzekeraars moeten eerstelijnszorg meer inkopen op kwaliteit
7 jun 2017 2 minZorgverzekeraars kopen eerstelijnszorg vooral in op basis van tarieven en kosten in plaats van kwaliteit van zorg…
Lees verder »
Huisartsenzorg volgend jaar tientallen miljoenen extra te besteden
6 jun 2017 1 minHuisartsen mogen volgend jaar voor enkele tientallen miljoenen euro's meer zorg verlenen. Minister Edith Schippers…
Lees verder »
1906 meldingen en klachten bij NZa in eerste kwartaal 2017
29 mei 2017 2 minBij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) kwamen in het eerste kwartaal 1906 vragen en meldingen binnen. Die gingen…
Lees verder »
Actie tegen grensoverschrijdende zorgfraude
16 mei 2017 2 minNederland, België en Luxemburg gaan nauwer samenwerken om grensoverschrijdende fraude in de gezondheidssector te…
Lees verder »
Geen compensatie transitievergoeding in 2019: wat nu?
10 mei 2017 2 minVorige week berichtten wij dat werkgevers per 1 januari 2019 géén compensatie krijgen voor de transitievergoeding…
Lees verder »
Reactie toevoegen