Waarom collega’s niet aardig tegen elkaar zijn
Experimenten
Doctoraalstudent Peter Belmi en de beroemde professor organisatiegedrag Jeffrey Pfeffer voerden vijf experimentele studies uit om te onderzoeken hoe mensen op gunsten reageren. In een onderzoek met 325 participanten werd een deel van deze participanten verteld dat een persoonlijke kennis hen mee uit eten zou nemen. Een ander deel werd verteld dat een collega hen mee uit eten neemt. De participanten die door een collega mee uit eten worden genomen voelden minder de neiging om iets aardigs terug te doen dan de participanten die door een persoonlijke kennis mee uit eten werden genomen.
In een ander experiment werd participanten verteld dat ze een lift van het vliegveld naar huis kregen van een vriend of van een collega. Als hen gevraagd werd of ze hetzelfde wilden doen voor hun kennis of collega, voelden respondenten die een lift kregen van een collega daar minder voor als hen verteld werd dat deze collega in de toekomst niet veel voor hen kon betekenen. Pfeffer: "Mensen moeten niet verwachten dat ze iets terugkrijgen, zeker niet in een organisatorische context."
Werkomgeving
Er is iets aan de werkomgeving dat ervoor zorgt – of dat zelfs beloont – dat mensen egoïstischer worden. De wetenschappers concluderen dat alleen denken aan de werkomgeving er al voor zorgt dat mensen meer gaan calculeren.
Organisatie toekomstgericht
Het is geen natuurlijk gedrag om je egoïstisch te gedragen. Uit een overweldigende hoeveelheid wetenschappelijk materiaal blijkt immers dat mensen juist geprogrammeerd zijn om gunsten te retourneren. Dat levert voordeel op. Maar op het werk is dat dus anders. Volgens Pfeffer zijn organisaties meer op de toekomst gericht. Organisaties benadrukken calculerend gedrag, eerder dan moraliteit en plichtsbesef. Werkgevers gaan calculerend om met hun personeel. Zijn ze productief genoeg? Moeten we mensen ontslaan om kosten te besparen? Medewerkers kopiëren dit calculerende gedrag.
Tactiek
De beste tactiek voor medewerkers is volgens Pfeffer om egoïstisch gedrag van collega's te verwachten. "Mensen moeten voor zichzelf zorgen. Niet verwachten dat iemand anders voor ze zorgt." Dat is volgens Pfeffer een deprimerende, maar onontkoombare, conclusie.

Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Een veilige werkomgeving creëren? Vier handvatten voor de praktijk
26 feb 2024 5 minEen veilige werkomgeving creëren. Het is een van dé topics van het afgelopen jaar in de media en maatschappij:…
Open Future-congres: ‘De onderstroom bepaalt het succes van een fysiopraktijk’
20 feb 2024 5 minJolanda Vleugel, directeur van het Opleidingsinstituut voor…
‘Het grote 9-tot-5-taboe’ biedt een frisse kijk op intimiteit op de werkvloer
12 feb 2024 6 min’Zouden jouw teamleden anderen aanraden om bij jouw praktijk te werken?'
1 feb 2024 3 minMet grotere plannen kan je enthousiasme gemakkelijk doorslaan in het dwingend voorschrijven van acties en…
Tandarts Rob Kuypers en adviseur Mascha van Wermeskerken: 'Kuypers Mondzorg is klaar voor de toekomst'
20 dec 2023 5 minRob Kuypers, eigenaar van Kuypers Mondzorg, runde ruim dertig jaar een bloeiende tandartspraktijk binnen een…
Buurtzorg kiest Joost de Blok als opvolger van vader Jos
12 dec 2023 2 minBuurtzorg Nederland heeft Joost de Blok benoemd als medebestuurder naast zijn vader Jos de Blok, met de…
Ellen Wilterdink (Tandzorg Haaksbergen) over samengaan van praktijken: ‘Basis gelegd voor verdere groei’
29 nov 2023 5 minEllen Wilterdink, vestigingsmanager van Tandzorg Haaksbergen, vertelt over de ‘verhuizing, verbouwing en…
Een positief gezonde organisatie worden: welke stappen zet je in de praktijk?
29 nov 2023 5 minVoor de invoering van het model ‘positieve gezondheid’ in de praktijk is het belangrijk dat je de filosofie ook…
Reactie toevoegen