Huisarts Rob van Damme: 'It takes two to tango: kwantiteit en kwaliteit'

woensdag 23 juni 2021

timer 3 min

Rob van Damme (MD, MA) is bruggenbouwer in de zorg bij Bakenberg Consult en vaste columnist bij MedischOndernemen.

Gezondheidszorg is mensenwerk. En wat heb je daarvoor nodig? Juist: mensen. Niet alleen voldoende mensen, maar ook goed opgeleide mensen. Die zijn toegerust met de juiste kennis en vaardigheden en die passen bij de zorgvraag. Kwantiteit en kwaliteit: een onlosmakelijk duo. Want aan de gezondheidszorg worden steeds hogere eisen gesteld. Ik zie hier wat interessante uitdagingen voor de komende jaren. Ik noem twee voorbeelden.

In de komende 10 jaar gaat 40% van de tandartsen in Nederland met pensioen. Maar er geldt nog steeds een instroombeperking voor tandheelkunde studenten. Inzet van meer mondhygiënisten en buitenlandse tandartsen gaat dit probleem niet oplossen. Elk jaar gaan zo’n 300 tandartsen met pensioen. De instroom is ongeveer 210 nieuwe tandartsen per jaar. Als je uitgaat van een lineair verloop dan zijn er over 10 jaar dus ruim 900 tandartsen minder dan nu terwijl de bevolking in Nederland volgens schattingen van het Centraal Bureau voor de Statistiek de komende 10 jaar met 1 miljoen personen toe gaat nemen.

Ook in de huisartsenzorg gaat een soortgelijke kwantitatieve schaarste problematiek spelen. In sommige landelijke gebieden zijn er nu al opvolgingsproblemen zichtbaar. Ook is er al een tekort aan doktersassistentes aan het ontstaan. Maar helaas worden toekomstige huisartsen in hun opleiding ook niet voldoende “kwalitatief” toegerust op de uitdagingen waar de huisartsenzorg de komende jaren mee te maken krijgt. De curricula zijn vooral gericht op medische kennis en vaardigheden en nauwelijks op praktijkorganisatie, financiën, gebruik van social media, e-Health, artificial intelligence enzovoort. We leiden dokters op voor het hier en nu en niet voor de toekomst.

Niemand weet natuurlijk exact hoe die toekomst er uit ziet. Maar ik weet zeker dat je om er een glimp van op te kunnen vangen, naar voren moet kijken en niet naar het verleden. Of het zou moeten zijn om te leren van de fouten uit het verleden.

Kent u het treurige verhaal van de Maginotlinie in Frankrijk? Die verdedigingswal werd door de Fransen gebouwd tussen de beide wereldoorlogen in. Helaas werd ze gebouwd om de vorige oorlog te winnen en niet voor de oorlog die nog moest komen. Laten we anno 2021 in de gezondheidszorg geen Maginotlinies blijven bouwen, maar zowel in kwantitatief als kwalitatief opzicht vooruitkijken! Dat betekent ook investeren in de toekomst. Nu de instroom bij de opleidingen verhogen. Nu de inhoud van de curricula aanpassen. Want pas over ongeveer 5 jaar kunnen we daarvan de eerste vruchten plukken. Zie het maar als een gratis advies voor de volgende minister van Volksgezondheid.

Door Rob van Damme (MD, MA), bruggenbouwer in de zorg bij Bakenberg Consult en vaste columnist bij MedischOndernemen.