‘Nieuwe zzp-wet slaat door voor de mondzorg en de eerste lijn’

De zzp-wetgeving lijkt ingrijpend te gaan veranderen met de komst van de nieuwe Wet Vbar, opvolger van de Wet DBA. Erik van Dam, senior adviseur kennismanagement bij de VvAA, beantwoordt bij Mondzorgpraktijk Anno Nu (9 december in Utrecht) vragen van praktijkhouders over de ontwikkelingen rondom het thema zzp. ‘Praktijken moeten voor 2025 misschien echt keuzes gaan maken.’

Verandert er veel op het gebied van zzp?

‘Als de Wet Vbar (Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden) doorgaat wel. Het zogeheten inbeddingscriterium krijgt dan bijvoorbeeld meer nadruk bij de beoordeling of er ‘in dienst van’ gewerkt wordt. Ondanks dat de onderliggende indicaties vergelijkbaar zijn met de huidige situatie, heeft de voorgestelde structurering van de gezags- en ondernemersindicaties zeker effect.’

‘Vooral als de Belastingdienst weer volop gaat handhaven op schijnzelfstandigheid ontstaat er een probleem bij veel praktijken. Dat zou op dit moment ook al zo zijn: op sommige plekken is door het uitblijven van handhaving een cultuur ontstaan waarin iedereen denkt dat men kan doen wat hij of zij wil. Tegelijk is er nog veel weerstand tegen het voorstel. In de internetconsultatie zijn meer dan elfhonderd reacties bij het ministerie binnengekomen, die voor een heel groot deel heel kritisch zijn.’

Hoe gaan praktijken nu om met zzp‘ers?

‘Daarin zie ik eigenlijk twee stromingen. Er is een stroming die zegt: we hebben de afgelopen jaren al zo vaak initiatieven gezien die niet doorgingen. Het zal mijn tijd wel duren, we gaan over naar de orde van de dag. Dat zijn vaak praktijken die tijdelijk met zzp’ers wilden gaan werken, maar door het gebrek aan handhaving dachten: “We kijken het nog wel even aan, we stellen de beslissing nog even uit.” Straks moeten ze daar misschien echt andere keuzes in gaan maken.’

‘Ik zie ook praktijken die echt wel wat willen veranderen. Zij zeggen: “Ik moet nu wel gaan kijken: als ik duurzaam verder wil met mensen die nu als zzp’ers werken, in welke vorm ik dat het beste kan doen.” Zij zullen eerder kiezen voor bijvoorbeeld een arbeidsovereenkomst of (mede)-eigenaarschap.’

Maakt die nieuwe wet ook een einde aan die modelovereenkomsten?

‘Ja, het idee lijkt dat die modelovereenkomsten ook overboord gaan, al voordat hun houdbaarheidsdatum is verstreken. Het staat niet met zoveel woorden in het wetvoorstel, maar die geluiden zijn in Den Haag wel degelijk te horen. Samen met de beroepsorganisaties vragen we daarom aan het ministerie van Sociale Zaken: “Denk daar nou nog eens goed over na. De modelovereenkomst geven immers zowel de gebruikers als de handhavers van de Belastingdienst houvast en enige duidelijkheid. Het doel van het nieuwe wetsvoorstel is immers ook duidelijkheid geven, maar het voorstel zelf geeft volgens ons die duidelijkheid nog niet.’

‘Juist in de modelovereenkomst wordt de regelgeving vertaald naar de beroepsgroep. Dat is herkenbaar voor het veld en staat los van de vraag of je de inhoud van die modelovereenkomst helemaal hetzelfde laat. De inhoud van de modelovereenkomsten moet natuurlijk wel passen bij dat nieuwe wetsvoorstel. De overeenkomsten kun je eventueel aanpassen, maar als je het instrument als zodanig afschaft, haal je de duidelijkheid aan de voorkant weg. Daar is te weinig over nagedacht.’

Wat is de reactie op de internetconsultatie vanuit de beroepsorganisaties in de eerste lijn?

‘We reageren als VvAA samen met FMS, LHV en KNMT en hebben aangegeven dat de wet nu nog geen duidelijkheid verschaft. We laten ook zien dat we bezorgd zijn dat, doordat die inbedding zo pregnant naar voren komt, het in de zorg helemaal niet meer mogelijk wordt om zzp’ers in te zetten. Denk bijvoorbeeld aan situaties die wel omschreven worden als ‘ziek, piek en uniek’. We zijn dus niet voor het overeind houden van schijnzelfstandigheid en willen zzp’ers alleen inzetten in specifieke situaties. Andere beroepsorganisaties in de eerste lijn denken ongeveer hetzelfde: we zijn niet voor schijnzelfstandigheid en het is prima dat daar wat aangedaan wordt. Maar pas op dat je niet doorslaat de andere kant op.’

Wanneer zou het nieuwe zzp-regime moeten ingaan?

‘De Wet Vbar zou oorspronkelijk op 1 januari 2025 van kracht moeten zijn. Over de invoering van de handhaving staat in de memorie toelichting echter te lezen: 1 juli 2025. Nu is het ook wel logisch om de handhaving te beginnen op het moment dat de wet van kracht is. Dat moment kan dus ook nog een half jaar opgeschoven worden. Let wel: áls de wet doorgaat.’

Opdrachtgeversadvies: Voor wie werkt met zzp'ers

Een praktijk waarin ook zzp'ers werken betekent dat u ook opdrachtgever bent.
Dat betekent dat u te maken hebt met de weerbarstige regelgeving. Er staat veel te gebeuren op dat gebied, maar wat dan? Wat betekent dat voor u? En wat betekent het werken met zzp'ers voor uw praktijkcontinuïteit? U bepaalt het onderwerp en de insteek van uw speedconsult van vijftien minuten over het werken met zzp'ers. Een-op-een met een gespecialiseerde adviseur: Erik van Dam.

Meld u nu aan voor Mondzorgpraktijk Anno Nu 2023!

Mondzorgpraktijk Anno Nu biedt op 9 december in Gebouw ’t Hart in Utrecht een veelzijdig programma met keynotes, parallelsessies en een-op-een speedconsults. Kijk hier voor: het programma Mondzorgpraktijk Anno Nu 2023. Of meld u direct aan voor het ondernemerscongres:  Mondzorgpraktijk Anno Nu 2023. Het congres is een initiatief van MedischOndernemen en VvAA.