‘Groenste huisarts’ Dennis Pot: Vier stappen naar een duurzame huisartsenpraktijk

woensdag 14 juli 2021

timer 4 min

Dennis Pot bij Medisch Centrum Liebergen (Hilversum-Oost) Foto: Claudia Kamergorodski

Dennis Pot besloot de eerste CO2-neutrale huisarts van het land te worden. Dit doet hij door afval te scheiden, het energiegebruik en de reisbewegingen van personeel en leveranciers te compenseren. Beroepsorganisaties zouden veel actiever moeten zijn in het aankaarten van de suikertax, verantwoord medicijngebruik en de keuze voor duurzame alternatieven, vindt hij. In MedischOndernemen 2 legt hij uit welke vier stappen nodig zijn om tot een duurzame praktijk te komen.

In 2015 begon Dennis Pot samen met Anke Oudhof – Smulders een ‘nulpraktijk’ in Hilversum-Oost. De praktijkhouders huurden de eerste drie jaar een oud pand, voordat ze in 2018 naar een nieuw gezondheidscentrum verhuisden. ‘Toen de praktijk goed begon te lopen en we omzet begonnen te maken, wilden we ook verduurzamen door geld te investeren in compensatie. We wilden de eerste CO2-neutrale huisarts van Nederland worden. Dan moet je eerst je uitstoot berekenen, bijvoorbeeld met de milieubarometer van Stimular.’ In het MedischOndernemen-magazine vertelde Pot onlangs uitvoerig over de route die hij volgde om zijn praktijk te verduurzamen. Bovendien deelde hij zijn inzichten over de kenmerken van een duurzame en toekomstbestendige huisartsenpraktijk.

Preventie staat centraal

De huisartsenpraktijk die toekomstbestendig wil zijn, zet in op preventieve geneeskunde, stelt Dennis Pot. ‘Mensen komen nu als ze klachten hebben, maar in de nabije toekomst krijgen we meer contact met gezonde mensen, die ook gezond willen blijven. Kijk naar alle smartwatches die data verzamelen, zoals zuurstofgehalte, bloeddruk, hartslag. Al die data gaan in de toekomst naar de huisarts. Patiënten zullen meer preventief onderzoek laten doen, jaarlijks bloed laten prikken op bepaalde waardes.’

Gezondheid wordt meer prominent

Mensen zullen zo steeds bewuster met de eigen gezondheid omgaan, verwacht Pot. ‘Na stoppen met roken en afvallen wordt gezonde voeding een groot thema. Obesitas neemt enorm toe en daardoor ook hart- en vaatziektes. Vegetarisch of veganistisch eten is voor lichaam en milieu verreweg het beste. Nog meer bewegen komt prominent op de agenda. Patiënten worden zich daar steeds meer bewust van. Als we ons meer focussen op preventieve gezondheid, wordt het aandeel zieke patiënten ook weer minder. Praktijkondersteuners zullen bij preventie een grote rol spelen.’

Duurzaamheid krijgt meer aandacht

Er komt een duurzaamheidslabel voor de eerste lijn, naast de huidige accreditatie op kwaliteit, denkt Pot. ‘Het wordt vanzelfsprekend om de praktijk op duurzaamheid door te lichten. Zulke labels komen ook op alle medicijnen en alle voedingsproducten te staan. Dan kun je zien hoeveel CO2-uitstoot bijvoorbeeld een pakje cholesterolverlagers met zich meebrengt. Huisartsen en zorgverzekeraars kunnen dan sturen op de duurzaamheid van medicijnen per fabrikant.’

Een andere financiële aansturing

‘Verzekeraars gaan preventie vergoeden, omdat dat vele malen goedkoper is dan ziektes behandelen. In de toekomst zal het ook vanzelfsprekender worden om kortingen te krijgen op je verzekering als je niet rookt of lid bent van een sportclub. Een andere stap is nog dat de overheid schadelijke producten belast met een extra taks, zoals een suiker- en zouttaks.‘

Vier stappen naar een duurzame praktijk

Om tot een duurzame praktijk te komen, adviseert Pot vier stappen te zetten. Zelf gaat hij heel ver in het compenseren van het vervoer rond de praktijk. ‘Ik heb berekend wat de CO2-uitstoot van het woon-werkverkeer is van het personeel, van en naar de praktijk en de huisartsenpost, maar ook van alle leveranciers. En ook afstanden van de koerier voor bloedonderzoek voor het hele centrum. Van de boodschappendienst van Albert Heijn compenseer ik de enkele reis, hoewel ze nog naar andere klanten gaan. Zo heb ik gekeken naar welke afstanden de leveranciers en diensten afleggen en hoe vaak ze komen per jaar. Dat heb ik allemaal opgeteld tot de totale CO2-uitstoot en dat ben ik gaan compenseren.’

1. Pak de grootste klappers als eerste aan.

Verander daar waar de duurzaamheidseffecten het grootst zijn. ‘Afval scheiden is positief, maar beter nog is het voorkomen van afval. Koop minder producten of schrijf minder belastende producten voor.’

2. Zet in op zinnige zorg, zinnige medicatie en zinnige diagnostiek.

‘Medicatie is het meest milieubelastend. Het niet voorschrijven van dosisaërosolen bij astma of COPD maakt groot verschil. Als twee mensen een jaar lang van een dosisaerosol omgezet worden naar een poederinhalator, is het milieueffect groter dan een jaar lang een elektrische auto rijden, in plaats van een benzineauto. Kruis je alle waarden op het labformulier voor een bloedonderzoek, of kruis je alleen aan wat zinnig is? Je kan wel een longfoto laten maken, maar is dat wel echt nodig? Verandert het je beleid?'

3. Kijk ook naar vervoer, huisvestingskosten en de stroomvoorziening.

‘Het is heel makkelijk om van grijze stroom naar groene stroom over te gaan. Als je overstapt op een 100% groene stroomleverancier sla je een enorme klap. Als je samen met je personeel qua vervoer ook minder CO2 uitstoot, bijvoorbeeld door met de fiets te gaan, levert dat ook heel veel winst op.’

4. Compenseer zelf de resterende CO2-uitstoot.

‘Minderen is altijd beter, maar het is heel makkelijk om te beginnen met compenseren. Als je op die manier op nul uitkomt is dat ook fantastisch. Wat iedereen kan berekenen zoals energie, alle kilometers van personeel en leveranciers, kortom alles wat je kunt invullen in de milieubarometer van Stimular.’

Wilt u ook op de hoogte blijven van Medisch Ondernemen? Schrijf u hier in voor onze nieuwsbrieven Eerstelijn en Mondzorg.