Gezondheidsplein Nijmegen Noord: ‘Positieve gezondheid - niet als blauwdruk, maar met een open mind'

donderdag 29 september 2022

timer 5 min

Huisarts Rob van Damme Positieve gezondheid in Gezondheidsplein Nijmegen Noord

Huisarts Rob van Damme: 'We willen niet dat er een commerciële partij bijkomt die een aanbod heeft dat haaks staat op waar wij voor staan.' (Beeld: Martine Sprangers)

Gezondheidsplein De Boog, een nieuw multifunctioneel gezondheids- en sportcentrum in Nijmegen Noord, opende op 10 september zijn deuren. Het centrum is gebaseerd op een samenwerking tussen eerstelijnspraktijken, welzijnsinstellingen, sportclubs en breedtesport. Het gezondheidsplein mikt op ontmoeten, samenwerken, kennis delen en innoveren, vanuit het concept ‘positieve gezondheid’. Rob van Damme, huisarts en coördinator: ‘Zorgverleners dragen hier ondernemersrisico. Zonder de hand op te houden bij de zorgverzekeraar.’

Huisarts Rob van Damme raakte ruim vier jaar geleden betrokken bij de voorbereidingen van een nieuw gezondheidsplein in Nijmegen Noord (zie: Gezondheidsplein De Boog). Destijds was hij coördinator van de huisartsengroep Stielo. ‘Zij vroegen mij onderzoek te doen naar de zorgbehoefte gezien alle nieuwbouw in de wijk. Welke zorgvoorzieningen zijn er nodig en kunnen we dat met de huidige opvangen? De bestaande huisartsenpraktijken in twee gezondheidscentra bleken de groeiende zorgvraag in Nijmegen Noord niet te kunnen bijbenen.’

Vanuit uiteenlopende hoeken – (para)medische praktijken, welzijnsorganisaties en de gemeente – bestond veel belangstelling om aan een gezondheidsplein deel te nemen. Zo ontstond al vroeg het idee om medische, sociale én beweegvoorzieningen in een breed centrum te combineren. ‘In een ander gezondheidscentrum in Noord is dat ook geprobeerd’, vertelt Van Damme. ‘Alleen daar was geen ruimte voor gemeenschappelijke voorzieningen als een koffiekamer en kwam het informele contact tussen professionals moeilijker van de grond. Daarvan leerden we dat we in het nieuwe centrum juist wel ontmoetingsruimten moesten creëren.’

Artist Impression: architectenbureau FaulknerBrowns Newcastle UK — Artist impression: architectenbureau FaulknerBrowns Newcastle UK

‘Kartrekker en gids’

Voor Van Damme zelf waren de plannen voor het Gezondheidsplein in 2019 ook aanleiding om samen met collega huisarts Bertine Bast een nieuwe praktijk (zie: Huisartsenpraktijk Bast en Van Damme) op te zetten. ‘De zittende huisartsen in de wijk vroegen ons of we niet eerder met onze praktijk konden beginnen, omdat hun praktijken al overvol zaten. Zo ben ik én als kartrekker én als professional betrokken en werd ik zelf ook geconfronteerd met alle keuzes die we maken. Als we nu feedback krijgen of dingen blijken anders te werken, kan ik vanuit de praktijk ook zelf bijsturen.’

Als coördinator van het gezondheidsplein speelde Van Damme bij het hele ontwikkelproces een rol. ‘Ik ben in deze fase de gids en degene die het voortouw neemt, maar op den duur gaan we de lusten en lasten verdelen. Als voorzitter van het bestuur van de coöperatie trek ik de verbindende rol nog even door. Uiteindelijk is het doel dat we het gezondheidsplein met z’n allen dragen. Daarna kan ik een stapje terug doen en me op mijn rol als huisarts focussen.’

‘Nieuwe wegen en experimenteren’

De nulpraktijk die Van Damme en Bast in 2019 begonnen, telt inmiddels ruim 3000 patiënten. Het Gezondheidsplein de Boog biedt uiteindelijk ruimte aan ongeveer 10.000 patiënten. Van Damme: ‘We zijn de praktijk dus op de groei begonnen. Zo kan er op den duur ruimte zijn voor nieuwe huisartsen, maar ook voor praktijkondersteuners, physician assistants of nurse practitioners. Afhankelijk van de groei gaan we kijken hoe we de praktijk zo slim mogelijk kunnen organiseren. Voor de patiënt willen we wel de persoonlijke betrokkenheid bewaken. Verder willen we ook die groei in samenspraak met onze partners organiseren, de paramedische praktijken en het sociaal domein.’

De ontwikkeling van zijn eigen praktijk staat voor Van Damme nog open. ‘Door organisatorisch nieuwe wegen in te slaan, willen we ook experimenteren. Misschien kunnen we wel met minder huisartsen volstaan en met meer taakdelegatie ook goede zorg blijven leveren. Door samen te werken met het sociale en publieke domein, met buurtsportcoaches en gezondheidsmakelaars van de GGD, kunnen we kijken of alle zaken die nu op het bord van huisarts terecht komen, ook anders opgevangen kunnen worden of dat we daarin samen optrekken.’

'De mens in zijn context'

De filosofie achter het gezondheidsplein gaat uit van vier pijlers: ontmoeten, samenwerken, kennis delen en innoveren, in combinatie met ‘positieve gezondheid’, vervolgt Van Damme. ‘Niet via een blauwdruk, maar met een open mind. We bieden reguliere zorg op basis van de NHG-standaarden en kijken breder dan het eigen vakgebied. Positieve gezondheid gaat niet alleen over medisch inhoudelijke of over geestelijke problematiek, maar ook over de mens in zijn context, culturele problematiek, werkgerelateerde issues. We kiezen een brede invalshoek, omdat huisartsen niet de enige professionals zijn die vragen kunnen oppakken. Dat betekent samenwerken, kennis delen, innoveren. Dat moet multidisciplinair en samen met het sociaal domein.’

'Visie willen we overeind houden'

De samenwerking binnen de Boog is niet vrijblijvend, ook vanwege deze gezamenlijke voorzieningen aan de voorkant, vertelt Van Damme. ‘Als zorgverleners hebben we een coöperatie gevormd om het centrum te goed te laten draaien. We wilden gelijkwaardig in het gebouw zitten en hebben daarom een externe partij gezocht die het wilde realiseren. Met de eigenaar hebben afgesproken dat we als coöperatie bepalen welke organisaties mogen aansluiten als er ruimte vrij is. We mogen iemand voorgedragen als nieuwe huurder. We willen niet dat er een commerciële partij bijkomt die in aanbod heeft dat haaks staat op waar wij voor staan. Of dat er een zorgaanbieder komt die graag in het gebouw zit, maar samenwerken niks vindt. Onze visie willen we overeind houden.’

‘Geen hand opgehouden bij de zorgverzekeraar’

Alle zorgverleners die hier ruimte huren zijn zelfstandig ondernemer, benadrukt Van Damme. ‘Ze zijn bereid om ondernemersrisico te dragen. We hebben geen hand opgehouden bij de zorgverzekeraar. Daardoor moeten we het onderlinge voordeel ook bij elkaar zoeken. Natuurlijk zullen we wel kijken naar subsidie of andere ondersteuningsmogelijkheden. We hebben niet op anderen gewacht, maar we vinden het zo belangrijk, dat we het gewoon gaan doen. Dat is de kern van innoveren: begin er gewoon mee en dan merk je onderweg wel of het een succes wordt. We hebben zo veel mensen enthousiast gekregen, dat het gelukt is om zo’n mooi gebouw neer te zetten, zonder een euro van anderen. Dat is al een mooi succes.’