Rinke Rinke Blok en Angelica Setiaman (KNMT): ‘Verduurzamen hoort gewoon bij ondernemen in de mondzorg’

maandag 3 juni 2024

timer 7 min

Rinke Rinke Blok (KNMT) bij de ondertekening van de Green Deal 3.0 in 2023. (Foto: KNMT)

Tandartsenorganisatie KNMT zet zich actief in voor verduurzaming van de mondzorg. Welke trends zijn er zichtbaar bij de verduurzaming van praktijken? Veel praktijkhouders zetten voorzichtig stappen, constateren Rinke Rinke Blok (KNMT-penningmeester) en Angelica Setiaman (duurzaamheidsadviseur bij KNMT). ‘Juist preventie maakt bij verduurzaming in de zorg het verschil.’

Rinke Rinke Blok is praktijkhouder bij Tandartspraktijk Blok & Utrecht in Den Haag-Loosduinen. Als KNMT-penningsmeester heeft hij de Green Deal 3.0 ‘Samen Werken aan Duurzame Zorg’ ondertekend. Angelica Setiaman is tandarts bij Jeugdtandverzorging Amsterdam, initiatiefnemer en organisator van het Groene Zorg Festival, lid van de werkgroep Duurzame Mondzorg én duurzaamheidsadviseur bij de KNMT.

Wat is de rol van de KNMT bij het stimuleren van duurzaamheid?
Rinke Rinke Blok: ‘We proberen de beroepsgroep bij grote veranderingen te begeleiden. We willen niemand dwingen, maar wel de mondzorg vooruit helpen. We denken niet dat we alle praktijken kunnen opleggen CO2-neutraal te worden in twee jaar, maar we willen praktijkhouders faciliteren die er al mee bezig zijn. Als er nieuwe wet- en regelgeving komt, proberen we iedereen zo snel mogelijk daarvan op de hoogte te brengen om daaraan te voldoen.’

De KNMT timmert aan de weg als het gaat over kennisverspreiding rond duurzaamheid. Jullie hebben een e-book ontwikkeld, een Milieubarometer en een overzicht met praktijken die werken aan verduurzaming. Werkt kennis verspreiden of is er meer nodig?
Blok: ‘Wat we ook doen is een IQual-nascholing en visitatie aanbieden, met daarin ook een module over duurzaamheid in de praktijk. Praktijkhouders willen toch kijken wat ze in hun bedrijf aan verduurzaming kunnen doen. We werken daarbij met kleine groepen tandartsen die elkaars praktijken visiteren. Op onze praktijk hebben we zo ook vijftien tandartsen uit de regio Den Haag op bezoek gehad. De Milieubarometer is ontwikkeld door Stichting Stimular en onze leden kunnen deze met korting gebruiken om hun eigen milieuvoetafdruk te meten.

Welke stappen zetten tandartsen nu?
Blok: ‘Veel praktijkhouders kijken de kat nog uit de boom. Het is ook maar een van de onderwerpen die ze op hun bordje hebben liggen. Met de IQual-module willen we vanuit de KNMT praktijken wel bewust maken waar de grootste vervuilers zitten. In mijn ogen doe je niet zo veel aan die volle vuilniszak aan het eind van de dag, behalve kritisch kijken naar wat je standaard op je behandeltray klaarlegt en ongebruikt weer weggooit. Je kan makkelijker kijken naar de reisbewegingen van de patiënt en personeel. Iemand maar één keer naar de praktijk laten komen voor én controle én gebit schoonmaken én behandeling is veel milieuvriendelijker dan drie keer. Voor je eigen agenda is het ook efficiënter als iemand gewoon in één keer komt.’
‘Ook stimuleringsmaatregelen van de overheid zijn soms voordelig, zoals het stimuleren van de fiets in woon-werkverkeer. Assistentes hebben bij ons dankzij het fietsplan ook een fiets kunnen aanschaffen. Je moet je medewerkers daar wel in mee krijgen natuurlijk. We willen ook geen dwingende maatregelen, maar vooral tips, suggesties en voorbeelden geven.’

Wat moet een praktijkhouder doen om het team mee te krijgen?
Angelica Setiaman: ‘Dat doe je door verduurzaming leuk te maken. Mensen zijn er vaak thuis ook al heel erg mee bezig. Als je doorvraagt in je team dan blijkt vaak dat veel mensen hun huis al hebben verduurzaamd. De IQual-module brengt het gesprek over verduurzaming vaak op gang en je krijgt er bovendien KRT-punten voor. Duurzaamheid hoort ook bij de kwaliteit van zorg.’

Blok: ‘Tegenwoordig hoort verduurzamen gewoon bij ondernemen in de mondzorg. Het is allereerst belangrijk om praktijkhouders zelf mee te krijgen. Als zij ermee aan de slag gaan, volgt het team ook. In je team moet je de verduurzaming wel goed verkopen. Stel dat je de airco niet lager zet dan 21 graden, moet je dat goed blijven uitleggen. Daarnaast hebben je teamleden misschien ook wel goede ideeën. Van mijn team heb ik bijvoorbeeld tips gekregen om verspilling van de voorraad te voorkomen en te zorgen dat producten niet over de datum gaan.’

Zijn er nog andere trends zichtbaar bij de verduurzaming van praktijken?
Setiaman: ‘Veel praktijkhouders zijn bezig met energiebesparing: via zonnepanelen, het aanbrengen van ledverlichting en isolatiemaatregelen. Vaak kunnen ze zo ook kosten besparen. Daarnaast is dingen niet aanschaffen ook duurzamer, ook als je kijkt naar de ‘ladder van circulariteit’ in het e-handboek ‘Duurzame mondzorgpraktijk’. Refuse, het niet aanschaffen en gebruiken van producten, is velen malen effectiever dan het recyclen ervan.

Hoe staat het met het gebruik van de Milieubarometer en het e-handboek ‘Duurzame tandartspraktijk’?
Setiaman: ‘In mijn ogen wordt worden die nog te weinig gebruikt, we willen dat nog meer promoten. We nemen het e-handboek dit jaar ook mee op de KNMT Regiotour, waar we ook deelsessies over duurzame praktijkvoering geven. Een op de drie deelnemers volgt die deelsessies. We zien dat jongeren het een heel belangrijk onderwerp vinden.’

Hoe belangrijk is voor de KNMT het onderwerp preventie bij de verduurzaming van de zorg?
Blok: ‘Als KNMT dragen we preventie als thema nog meer uit. Juist preventie maakt bij de verduurzaming verschil: als mensen niet naar de praktijk hoeven komen, omdat ze niets hebben, dan scheelt dat natuurlijk het meeste. Je ziet tegelijk dat veel mensen de tandarts mijden en die krijgen daarmee uiteindelijk enorme problemen. We moeten die groep natuurlijk zo klein mogelijk houden.'
‘Preventie begint eigenlijk al op het consultatiebureau. Daar moet je de drempel om naar de tandarts te gaan al wegnemen. Het gaat er vooral om gaatjes en vullingen te voorkomen, want als mensen al een gesaneerd gebit hebben, zit daar weer veel onderhoudswerk in. Aan mensen met een gaaf gebit hebben tandartsen later ook nauwelijks werk. Dat scheelt ook in de druk op de zorg en daarmee op reisbewegingen en alle CO2-uitstoot.'

Doet de KNMT ook aan vergroening van pensioenen en vermogensbeheer? Wat kan een praktijkhouder doen bij bankzaken en pensioenen?
Rinke Rinke Blok: ‘Als KNMT hebben we geprobeerd onze beleggingsportefeuille te vergroenen of althans minder grijs te maken. We kijken daarnaast of onze leveranciers dit onderwerp ook op de agenda hebben staan. Dat is ook een gevolg van de Green Deal die we hebben ondertekend.’
Angelica Setiaman: ‘Als praktijkhouder kun je zelf ook kijken waar je je geld onderbrengt en welke verzekeringen je kiest. Iedereen heeft natuurlijk een bank nodig, verzekeringen en pensioenregelingen. Je kunt kiezen met wie je samenwerkt.'

PM Actueel - webinar- 25 juni 2024

Klimaatvriendelijke praktijkvoering: groene stappen zetten in de mondzorgpraktijk

Scheid jij thuis je afval en eet je ook minimaal 1x per week vegetarisch? Ben jij bezorgd over het klimaat en wil je weten wat jij morgen kunt doen om duurzamer te werken? Angelica Setiaman, tandarts en duurzaamheidsadviseur bij de KNMT, praat je en helpt je de eerste groene stappen te zetten in je praktijk. Welke trends zijn er zichtbaar bij de verduurzaming van praktijken? Hoe biedt de KNMT hulp bij de verduurzaming?

Angelica Setiaman zegt deze maand in MedischOndernemen: ‘Door verduurzaming leuk te maken krijg je je team mee. Als je doorvraagt in je team dan blijkt vaak dat veel mensen hun huis al hebben verduurzaamd. Met de IQual-module breng je het gesprek over verduurzaming op gang en je krijgt er bovendien KRT-punten voor.’

Met naast Angelica Setiaman ook ‘groene huisarts’ Claudine van Lith en 'Buitenfysiotherapeut' Janneke de Jong-de Vries. Lees hier het programma en meld je aan: PM Actueel: 'Duurzaamheid in de huisartsenpraktijk, fysiotherapie en mondzorg - Hoe pak je dat aan?' op 25 juni.