Hoe werkt samenwerking in de eerstelijnszorg?
Voorbeeld 1: Gezondheidscentrum Vredesplein
Gezondheidscentrum Vredesplein in Eindhoven bevindt zich in een modern gebouw in een dynamische wijk, waar vele disciplines werkzaam zijn. Van begin af aan is het merkbaar dat de wil om samenwerken er bij iedereen is, maar samenwerken kost tijd. Tegelijkertijd staat het zorglandschap niet bekend om het tijdoverschot.
Belangen
Wat binnen een samenwerkingsverband erg belangrijk is, is dat de belangen van alle medewerkers helder zijn en dat er een bijbehorende analyse gemaakt wordt. Daar moet dus tijd in worden geïnvesteerd. Gebeurt dat niet, dan bestaat de kans dat er onderling wantrouwen ontstaat. Die belangen krijg je boven tafel door ‘simpelweg’ met iedereen persoonlijk in gesprek te gaan. Dit kunt u het beste laten doen door een adviseur die buiten de organisatie staat en dus een neutrale positie heeft.
Onderlinge relaties
Een van de belangrijkste voorwaarden binnen een gezond samenwerkingsverband is dat er geïnvesteerd wordt in de onderlinge relaties. Dat hoeft niet ingewikkeld te zijn. Bij gezondheidscentrum Vredesplein is er een maandelijkse centrumlunch ingevoerd, waarbij iedereen aanschuift. Door deze laagdrempelige ontmoeting leert men elkaar persoonlijk beter kennen. En als je elkaar kent, neem je ook sneller contact op bij een medisch inhoudelijke casus. Daarnaast worden er themabijeenkomsten georganiseerd voor alle medewerkers van het gezondheidscentrum. Sinds deze invoering is het merkbaar dat mensen onderling een betere band hebben en dat deze tijdsinvestering bijdraagt aan de interne relaties.
Elly Vogelzang – Voorzitter Gezondheidscentrum Vredesplein:
"Maandelijks organiseren wij een lunch voor alle werknemers van alle disciplines binnen het gezondheidscentrum. Het aantal aanwezigen varieert tussen 8 – 20 mensen, maar ik ben ervan overtuigd dat het erg nuttig is voor de samenwerking binnen het centrum. De lunch is een informele ontmoeting. Soms gaat het over het werk of over een patiënt, maar het kan net zo goed over een privésituatie gaan. Het is echt socializen. Dat zorgt ervoor dat de lijnen tussen de verschillende disciplines ook kort zijn."
Voorbeeld 2: ZorgSamen
In de wijk Oud-Woensel in Eindhoven is het netwerk ‘ZorgSamen’ opgericht met de intentie om de samenwerking tussen de organisaties in de wijk te versterken. Huisartsen hebben de afgelopen jaren allerlei nieuwe taken op hun bordje gekregen. Daarbij wordt van ze verwacht dat ze samenwerking zoeken met welzijnswerk, de gemeente en de nuldelijn (bijvoorbeeld vrijwilligersorganisaties). De maatschappelijke rol van de huisartsenpraktijk wordt daardoor nog groter. Hier valt niet aan te ontkomen, dus het vraagt om een goede organisatie en samenwerking.
Het belangrijkste doel van ZorgSamen is dat de zorgaanbieders elkaar weten te vinden en dat er regelmatig (in)formeel contact is over en met bewoners. Daarbij moeten de bewoners betrokken zijn en blijven bij de ontwikkelingen in de wijk. Het netwerk wil ook graag een laagdrempelige buurtontmoeting realiseren.
Kartrekker
Binnen ZorgSamen wordt er naar een gedeelde ambitie gezocht tussen de zorgaanbieders, vrijwilligersorganisaties, welzijn, gemeente en een grote woningcorporatie. De rollen van alle betrokkenen moeten duidelijk zijn en nog belangrijker: er moet een enthousiaste kartrekker zijn. Deze ‘leider’ heeft als belangrijkste taak om het overzicht te behouden in alle kleinere allianties en in de onderlinge relaties en draagt bij aan duidelijke en transparante communicatie naar alle partijen. Ook moet er regelmatig tussentijds worden teruggeblikt op de voortgang, zodat er tijdig kan worden bijgestuurd als dit nodig blijkt. Deze uitdaging is niet voor iedereen weggelegd. Bij deze kartrekker moet het leiderschap gegund zijn, moet hij/zij vertrouwen uitstralen en helder zijn in zijn/haar eigen belangen. De gebiedsregisseur van ‘thuis – de wooncorporatie’ is de kartrekker van ZorgSamen. Zijn rol is belangrijk: hij heeft het mandaat bij de andere partijen, men kent hem en hij biedt structuur aan het proces.
Vertrouwen
Deze wijkgerichte aanpak en samenwerking vraagt van alle partijen de moed om een deel van de eigen autonomie op te geven en te vertrouwen dat dit voor henzelf juist meer waarde oplevert. Dat is een flinke uitdaging en het vraagt grote toewijding. Samenwerken is tenslotte niet van tijdelijke aard en is een continu proces.
Om dit binnen ZorgSamen te bewerkstelligen, wordt er ook hier geïnvesteerd in de onderlinge relaties. Er zijn regelmatig netwerklunches en er wordt twee keer per jaar een sociaal-café georganiseerd. Hierbij zijn betrokken buurtbewoners en organisaties aanwezig. Daarnaast kijkt men goed om zich heen: wat zijn succesverhalen in het land? In Maastricht is er een zeer goedlopend buurtontmoetingsplek van het Leger des Heils. Dit buurthuis draait uitsluitend op vrijwilligers. Om de buurtbewoners van Oud-Woensel ook enthousiast te maken over hun rol als vrijwilligers en de mogelijkheden te onderzoeken, is dit voorjaar een busreis georganiseerd voor bewoners en bestuurders van zorg-en-welzijnsorganisaties en de wooncorporatie naar dat buurthuis.
En daar zit de kern: betrokkenheid van bewoners, met elkaar samenwerken om een mooi plan uit te voeren en niet zelf het wiel uitvinden als dat niet nodig is. Zo maken we van alle eilanden weer één groot zorgland.
Tips voor beter samenwerken
- Zorg dat ieders belang helder is
- Organiseer regelmatig bijeenkomst voor alle betrokkenen om relaties op te bouwen en te onderhouden
- Kies een leider bij wie iedereen zich op zijn gemak voelt
- Heb en creëer vertrouwen in de samenwerking
- Verbind enthousiaste vrijwilligers aan de organisatie
Annechien Siebelt, adviseur bij Lijn1 (www.lijn1.nl / annechiensiebelt@lijn1.nl)
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Open Future-congres: ‘De onderstroom bepaalt het succes van een fysiopraktijk’
20 feb om 14:30 uur 5 minJolanda Vleugel, directeur van het Opleidingsinstituut voor…
‘Het grote 9-tot-5-taboe’ biedt een frisse kijk op intimiteit op de werkvloer
12 feb om 16:00 uur 6 min’Zouden jouw teamleden anderen aanraden om bij jouw praktijk te werken?'
1 feb om 17:45 uur 3 minMet grotere plannen kan je enthousiasme gemakkelijk doorslaan in het dwingend voorschrijven van acties en…
Tandarts Rob Kuypers en adviseur Mascha van Wermeskerken: 'Kuypers Mondzorg is klaar voor de toekomst'
20 dec 2023 5 minRob Kuypers, eigenaar van Kuypers Mondzorg, runde ruim dertig jaar een bloeiende tandartspraktijk binnen een…
Buurtzorg kiest Joost de Blok als opvolger van vader Jos
12 dec 2023 2 minBuurtzorg Nederland heeft Joost de Blok benoemd als medebestuurder naast zijn vader Jos de Blok, met de…
Ellen Wilterdink (Tandzorg Haaksbergen) over samengaan van praktijken: ‘Basis gelegd voor verdere groei’
29 nov 2023 5 minEllen Wilterdink, vestigingsmanager van Tandzorg Haaksbergen, vertelt over de ‘verhuizing, verbouwing en…
Een positief gezonde organisatie worden: welke stappen zet je in de praktijk?
29 nov 2023 5 minVoor de invoering van het model ‘positieve gezondheid’ in de praktijk is het belangrijk dat je de filosofie ook…
Onderhandelaarsakkoord nieuwe cao Huisartsenzorg
22 nov 2023 3 minWerkgeverspartijen InEen en LHV hebben met de Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten, de Nederlandse…
Reactie toevoegen