De kracht van een duurzame praktijk. Stappenplan en financiering van verduurzaming

Met verduurzaming van de praktijk neemt u verantwoordelijkheid voor een duurzamere gezondheidszorg: vermindering van verspilling, een kleinere voetafdruk, CO2-reductie en het gebruik van energiezuinige apparatuur. Met behulp van het stappenplan wil ik u handvatten geven om met duurzaamheid aan de slag te gaan en duurzaamheid als kracht voor uw praktijk (en het milieu) in te zetten. Als duurzame praktijk bent en blijft u aantrekkelijk voor uw personeel en patiënten.

Waarom?

Wereldwijd leidt klimaatverandering tot extreme hitte, voedseltekorten, schaarste aan water, infectieziekten en verlies van arbeidsvermogen. Ook in Nederland blijken er meerdere nadelige gevolgen te zijn die impact hebben op onze gezondheid, zoals: luchtwegaandoeningen, meer allergieën, toename van hart- en vaatziekten, obesitas en hittestress. De World Health Organization (WHO) heeft een manifest opgesteld waarin zij overheden oproept om te investeren in duurzame gezondheidszorg.

De eerstelijns brancheorganisaties vinden het belangrijk dat u zich bewust wordt van het belang van duurzaam werken en dat u hiervoor de nodige stappen zet. De EU heeft als doel gesteld de CO2-uitstoot in 2050 met 80% te verminderen ten opzichte van 1990. Een enorme opgave. Nederland heeft als doel de CO2-uitstoot in 2030 met 49% en in 2050 met 95% te verminderen. Dat betekent een verlaging van 6-8% per jaar. Ook de zorg kan daarin niet achterblijven en u zal hierin uw verantwoordelijkheid moeten nemen.

Hoe dan?

Als adviseur en accountant in de zorg begeleiden wij veel praktijkhouders bij hun investeringen. Vaak wordt dan gedacht aan de opzet of overname van een praktijk, een verbouwing, een uitbreiding of de verhuizing naar of de oprichting van een gezondheidscentrum. Maar steeds vaker denken wij mee met duurzame investeringsplannen.

Het volgende stappenplan kan u helpen om met duurzaamheid aan de slag te gaan en te komen tot een duurzaamheidsplan:

1. Stel een kartrekker aan (bijvoorbeeld één van de maten of praktijkmanager).
2. Houdt een brainstorm met het personeel en beschrijf welke doelen u als praktijk wilt bereiken. Maak deze doelen SMART.
3. Beschrijf uw uitgangspositie. Bereken uw CO2-voetafdruk, ga aan de slag met een energiebesparingsplan, benchmark uw gegevens, etc.
4. Maak een actieplan en verdeel de taken. Maak hierbij onderscheid in:

• Pand (aanschaf, verbouwing, energie, klimaatbeheersing, airco, zonnepanelen, groendak, isolatie, etc.)
• Praktijkinrichting (apparatuur, hardware, meubilair, etc.)
• Praktijkvoering (medicatie, inkoop, afval, hardware, schoonmaak, personeelsbeleid, voeding, etc.)
• Transport (vervoermiddelen, fiets, patiëntenstromen, visites)

     5. Begin met stappen die weinig tijd kosten.
     6. Maak een duurzaamheids-/investeringsplan voor grotere investeringen (pand, verbouwing, apparatuur). Zijn er financiële of fiscale regelingen, subsidies en adviesmogelijkheden (RVO)?
     7. Deel en bespreek ervaringen. Welke doelen heeft u kunnen halen? Welke verbeteringen zijn mogelijk? En wat zijn uw doelen het komende jaar?

Communicatie en verslaggeving

Vanaf 2024 moeten veel grote bedrijven vanuit de nieuwe richtlijn Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) verplicht gaan rapporteren over de duurzaamheidsaspecten in hun jaarrapporten (jaarrekening). Deze richtlijn is opgesteld om beter inzicht te geven in de impact van bedrijven op de leefomgeving en samenleving. Het zal niet lang meer duren of ook de kleinere ondernemingen zullen moeten gaan rapporteren. Als accountant kunnen wij hierbij helpen. Wij adviseren u om met het stappenplan aan de slag te gaan en belangrijke doelen en bereikte piketpalen te publiceren op uw praktijkwebsite.

Aantrekkelijk voor de patiënt en medewerker

De schaarste in de zorg is groot en veel praktijken kunnen moeilijk aan opvolgers of personeel komen. Natuurlijk is dit regio-afhankelijk. Maar vast staat dat u een aantrekkelijke praktijk wilt zijn, zowel voor de toekomstige medewerker als voor de patiënt. Prakijken die met duurzaamheid bezig zijn, geven aan maatschappelijk betrokken te willen zijn en hierin verantwoordelijkheid te willen nemen. En wie wil er nu niet werken bij een betrokken en duurzame praktijk?

Duurzaamheidsplan/investeringsplan

Hierboven heb ik een stappenplan beschreven om concreet met duurzaamheid aan de slag te gaan. Na het aanstellen van een kartrekker en een brainstorm met het team worden

doelen gesteld. Welke doelen wilt u op het gebied van duurzaamheid halen? Vermindering CO2-reductie, energiebesparing, minder afval, een lager ziekteverzuim, minder reisbewegingen van patiënten en zorgmedewerkers?

Het is goed om een actieplan op te stellen en daarbij onderscheid te maken in: pand, praktijkinrichting, praktijkvoering en transport. Daarnaast kunt u onderscheid maken in de snel door te voeren zaken en zaken die om meer (financiële) uitwerking vragen. In dit artikel staat we stil bij de grotere investeringen. Zaken die meer tijd en investering vragen.

Investeringsbegroting en financieringsbehoefte

Mijn advies is om per type investering te bekijken welke tijdsinvestering en CO2-reductie u kunt behalen. Voor de investeringsbegroting is het van belang welke investeringen/kosten dit vraagt, welke subsidiemogelijkheden u kunt benutten en of u in aanmerking komt voor fiscale voordelen.

En nog een tip: In 2023 is er een eenmalige nieuwe regeling in het leven geroepen om economische ontwikkeling te stimuleren. Deze regeling breidt de willekeurige afschrijving uit tot alle investeringen. Door sneller af te schrijven betaalt u minder belasting en dit levert liquiditeit op.

Haalbaarheid

Om de investeringen te financieren zult u vaak vreemd vermogen aan moeten trekken. Natuurlijk kunt u eigen geld inbrengen of geld lenen bij derden (waaronder subsidies). Maar in de meeste gevallen zult u naar de bank toe moeten. De bank is overigens graag bereid te financieren, zeker als dit om duurzame investeringen gaat. Gelukkig heeft u een eerste aanzet gemaakt met het opzetten van een duurzaamheids-/investeringsplan.

Raadpleeg ‘eerlijke bankwijzer’

Hoe duurzaam is uw bank? Geld dat duurzaam wordt belegd of aangetrokken, zorgt voor minder milieuschade en kan ook fiscaal voordeel bieden. Op de website www.eerlijkebankwijzer.nl kunt u nakijken hoe uw bank scoort op het gebied van duurzaamheid. Daarbij wordt er op 15 thema’s gekeken waar het geld terecht komt, bijvoorbeeld op het gebied van mensenrechten, wapens, milieuschade en dierenwelzijn.

Financieringsaanvraag

Voor de financieringsaanvraag is het belangrijk de volgende stukken op te maken:

• Duurzaamheid-/investeringsplan: de vastlegging van het waarom en hoe van de investeringen. Welke doelen wilt u bereiken en hoe wilt u dit realiseren? U kunt hierbij het stappenplan uit het eerste artikel gebruiken. Pak hierbij eerst de grote energievreters in de zorg aan. Dit zijn: het energiegebruik van praktijkpanden, de reisbewegingen van patiënten en zorgmedewerkers en (het duurzaam voorschrijven van) geneesmiddelen.
• Investeringsbegroting en financieringsbehoefte: een overzicht van de investeringen, subsidies en welke financiering nodig is.
• Exploitatieprognose en balansprognose: het is van belang om de exploitatie van de praktijk na de gedane investeringen door te rekenen. Hoe ziet de exploitatie er dan uit? Welke extra lasten brengt de investering met zich mee (afschrijving, kosten, rente)? Welke besparing kan worden behaald?
• Liquiditeitsprognose: kunt u vanuit de nieuwe exploitatie de rente en aflossing aan de bank betalen?

Voor duurzame investeringen bestaan bij de banken meerdere mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan de duurzaamheids- of rentekorting. Dat is een rentekorting op de zakelijke lening of hypotheek speciaal voor energiebesparende maatregelen. Daarnaast beschikken de meeste banken ook over handige tools voor investeringen, geschatte kosten, terugverdientijd en CO2-reductie.

Door Harro de Haan - Visser & Visser Branchegroep Zorg

Vanuit de Branchegroep Zorg van Visser & Visser begeleiden wij veel praktijken bij hun investeringsplannen en financieringsaanvraag. In steeds grotere mate speelt duurzaamheid hierbij een belangrijke rol of is duurzaamheid zelfs de aanleiding tot deze investering, verbouwing of de verhuizing naar een gezondheidscentrum. Neemt u gerust contact met mij op voor meer informatie. Meer informatie: Branchegroep Zorg van Visser & Visser.

Harro de Haan, adviseur en accountant Branchegroep Zorg, 06 - 10 37 28 66, hrdehaan@visser-visser.nl