‘Groenste huisarts’ Dennis Pot: ‘Het is gek dat ik in 2021 nog de eerste ben’

donderdag 20 mei 2021

timer 5 min

Dennis Pot bij Medisch Centrum Liebergen (Hilversum-Oost) Foto: Claudia Kamergorodski

Dennis Pot besloot de eerste CO2-neutrale huisarts van het land te worden. Dit doet hij door afval te scheiden, het energiegebruik en de reisbewegingen van personeel en leveranciers te compenseren. Beroepsorganisaties zouden veel actiever moeten zijn in het aankaarten van de suikertax, verantwoord medicijngebruik en de keuze voor duurzame alternatieven, vindt hij. ‘Als de gezondheidszorg preventie niet op de agenda zet, dan doet niemand dat.’

In 2015 begon Dennis Pot samen met Anke Oudhof – Smulders een ‘nulpraktijk’ in Hilversum-Oost. ‘We startten met nul patiënten en dus ook nul inkomsten. We wilden de kosten zoveel mogelijk beperken. Daarom kozen we bij de praktijkinrichting voor tweedehands producten, met name via Marktplaats. Denk aan behandelbanken, de kunst aan de muur, de medische producten, eigenlijk alles. Alleen pc’s, beeldschermen en telefonie hebben we nieuw aangeschaft. Tegelijk voerden we de standaardmaatregelen in, die we thuis ook hebben, zoals plastic scheiden. In de praktijken waar we voorheen werkzaam waren werd al het afval in dezelfde bak gestopt.’

Het openen van een groene bankrekening was het eerste obstakel dat Pot tegenkwam. ‘Bij ASN kreeg ik geen voet aan de grond. Ze wilden niet eens met me praten. Ik koos een bank die minder duurzaam is, maar wel goed voor huisartsen, ABN AMRO. Ook bij andere groene banken kregen we geen poot aan de grond, eigenlijk heel frustrerend.’ De praktijkhouders huurden de eerste drie jaar een oud pand, voordat ze in 2018 naar een nieuw gezondheidscentrum verhuisden.

‘Duurzaamheid in DNA’

‘We probeerden alles steeds duurzamer te doen, voor de sport. Toen de praktijk goed begon te lopen en we omzet begonnen te maken, wilden we ook verduurzamen door geld te investeren in compensatie. Bij de verhuizing naar het nieuwe pand kozen we steeds voor de duurzaamste oplossing in plaats van de goedkoopste. Duurzaamheid wilden we systematisch verweven in het DNA van de praktijk. We wilden de eerste CO2-neutrale huisarts van Nederland worden. Ik kon geen andere huisarts vinden die dat nastreeft. Dan moet je eerst je uitstoot berekenen, bijvoorbeeld met de Milieubarometer van Stimular.’

Pot en Oudhof-Smulders bekeken daarbij de verlichting, het vervoer en de contracten. ‘We hebben het hele bedrijfsproces doorgelicht om te zien welke stappen we verder kunnen zetten. Grijze stroom is bijvoorbeeld significant goedkoper dan groene stroom. Punt is dat onze praktijk onderdeel is van een medisch centrum. Wij huren samen met twee andere praktijken van een stichting en die huurt weer van de woningbouw. Overstappen op groene stroom vergt dan wel dat iedereen van het bestuur akkoord gaat. Dat bleken lastige gesprekken: bij de start van ons centrum kreeg ik het er niet doorheen dat we op groene stroom zouden overgaan.’

‘Compensatie via Trees for All’

Pot besloot de grijze stroom te compenseren via Trees for All, aanbieder van CO2-compensatie via boomaanplant. ‘Nu ons contract afloopt probeer ik het toch erdoor te krijgen dat we groene stroom afnemen. Het gaat over veel geld en de andere bestuursleden moeten daar wel achterstaan. De compensatie kost mij 312 euro per jaar, daar plant ik dan bomen voor. Maar als je kiest voor groene stroom bespaar je al de helft van de CO2-uitstoot die grijze stroom veroorzaakt.’

‘Ik heb berekend wat de CO2-uitstoot van het woon-werkverkeer is van het personeel, van en naar de praktijk en de huisartsenpost, maar ook van alle leveranciers. En ook afstanden van de koerier voor bloedonderzoek voor het hele centrum. Van de boodschappendienst van Albert Heijn compenseer ik de enkele reis, hoewel ze nog naar andere klanten gaan. Zo heb ik gekeken naar welke afstanden de leveranciers en diensten afleggen en hoe vaak ze komen per jaar. Dat heb ik allemaal opgeteld tot de totale CO2-uitstoot en dat ben ik gaan compenseren.’

Zo te horen voert u nog geregeld discussies met personeel en praktijken in uw centrum?

‘Ja, als iets geld of moeite kost, gaan mensen vaak weerstand bieden. Afval scheiden kost niet veel geld, maar wel moeite. Het personeel heeft daar vaak moeite mee en hen overtuigen van het nut ervan is niet makkelijk. Het lastige is dat ik in een medisch centrum zit, met veel personeel. Ik heb te maken met alle assistenten van praktijken in dit centrum en die gebruiken allemaal dezelfde afvalbak. Dat maakt het lastiger aan te sturen.’

Wat voor initiatieven voor duurzaamheid zijn er in de huisartsenzorg nodig?

‘Ik ben actief in een landelijke werkgroep duurzame huisartsen. De beroepsorganisaties LHV en NHG hebben zich in 2018 gecommitteerd aan de Green Deal Zorg, om de zorg duurzamer te maken. Als je kijkt naar wat ze hebben bewerkstelligd, is dat zeer minimaal. Daarover overleggen we met de NHG, want we zien weinig terug van de intenties.’

Wat zouden ze meer kunnen doen?

‘Ongeveer alles. Neem de NHG-standaarden, de protocollen voor huisartsen. Kijk naar de inhalatie-medicatie voor astma- en COPD-patiënten, waarvan de een heel vervuilend is en de ander veel minder. Nu is er voor het eerst in de standaard een onderdeel duurzaamheid opgenomen, waarbij de duurzame puffer wordt aanbevolen. Zo zouden in alle standaarden een onderdeel ‘duurzaamheid en milieu’ moeten worden opgenomen. Doe dat ook bij antibiotica: schrijf niet te veel voor want het leidt tot resistentie en het komt via het toilet in het oppervlaktewater terecht. Zo kun je de bewustwording van artsen en patiënten verbeteren.’

U vindt dat beroepsorganisaties bij leefstijlonderwerpen actiever kunnen zijn?

‘Als je inzet op gezond ouder worden, het voorkomen van cardiovasculaire ziektes en overgewicht, laat je dan ook horen over de grote hoeveelheid suiker en zout in producten. Stap naar de overheid en roep op tot een suiker- en zouttax. Pak de producenten aan, zodat ze minder suiker in hun producten doen. Mensen worden dan minder dik, je krijgt minder hartinfarcten en de zorgkosten gaan omlaag. Dat is allemaal beter voor milieu. Dat is preventie.’

Veel huisartsen hebben het al zo druk, zeggen ze. Ze vinden extra aandacht voor preventie moeilijk.

‘Ik ben het daar helemaal mee eens. Alleen pakt ook niemand anders het op. We hebben naar de patiënt en naar de overheid toe wel relatief veel invloed. Als we als beroepsgroep een suiker- en zouttax op de agenda krijgen bij de overheid is dat heel waardevol. Geen snoep in de schoolkantines, maar gezonde voeding, groente en fruit. Dat leidt tot gezondheidswinst, minder medicijngebruik, minder zorgkosten. Dat is winst voor mens en natuur. De beroepsgroep zou daarin voorloper moeten zijn.’

Waar wilt u in uw eigen praktijk naar toe?

‘Ik ben de eerste CO2-neutrale huisarts. Daar ben ik trots op, maar dat baseer ik vooral op mijn eigen berekeningen. Punt is dat ik allerlei dingen moeilijk kan berekenen. Ik koop bijvoorbeeld papier voor de behandelbank. Maar wat dat kost aan CO2-productie weet ik niet. Als volgende stap wil ik nu de reisbewegingen van patiënten naar de praktijk toe ook compenseren. Zo probeer ik steeds duurzamer te worden.’

‘Ik hoop dat in de toekomst mensen mij gaan volgen. Zodat meer huisartsen CO2-neutraal gaan werken. Het is toch gek dat ik in 2021 nog de eerste ben? Per praktijk zou bekend moeten zijn wat de CO2-uitstoot is. Die kun je compenseren, zelf opwekken met zonnepanelen of reduceren. Ik hoop dat de beroepsgroep daar naar toe gaat en meer naar zichzelf kijkt. Een CO2-neutrale praktijk realiseren is gewoon mogelijk. Laten we kritisch kijken naar onze uitstoot en de patiënten enthousiasmeren ook duurzaam te worden.’

Links:

Dit artikel verschijnt in het kader van het maandthema ‘Futureproof’. Het is een voorpublicatie van een interview dat in MedischOndernemen 2021-2 verschijnt. Wilt u meer weten over dit thema, meldt u zich dan aan voor: Online Dag van de Praktijkhouder ‘Is uw praktijk Futureproof?’

Sluit u aan

Als lid van MedischOndernemen staat u er niet alleen voor. U heeft toegang tot kennis via de website, de wekelijkse nieuwsbrief en MedischOndernemen Magazine. Verder krijgt u korting op onze evenementen zoals Mondzorgpraktijk Anno Nu en Fysiopraktijk Anno Nu, en profiteert u van korting op onze geaccrediteerde PatiëntenEnquete voor het meten van klanttevredenheid van tandartspraktijken.

Wilt u ook op de hoogte blijven van Medisch Ondernemen? Schrijf u hier in voor onze nieuwsbrieven Eerstelijn en Mondzorg.