Josine Blanksma, huisarts op Texel: ‘Kleinschaligheid is beter voor patiënt én arts zelf’

Josine Blanksma kiest voor de huisartsgeneeskunde, nadat ze eerst werkt in de kindergeneeskunde en als tropenarts in Zuid-Soedan en Oost-Congo. Ze geniet daarna van haar opleidingstijd op Texel. ‘De invulling van het huisartsenvak op dit eiland ben ik daarna nergens meer tegengekomen.’ Blanksma is vervolgens een aantal jaren waarnemer in diverse Amsterdamse praktijken. Ze krijgt twee kinderen en besluit met haar vriend om de hoofdstad te verlaten en naar het platteland te verhuizen. 

Blanksma gaat op zoek naar een plek op Texel en komt opnieuw in contact met haar oude opleidingspraktijk. Ze doet een zomerwaarneming en daarna neemt ze nog een jaar waar. ‘Toen besloot ik het proces van praktijkovername in te gaan met een andere praktijk en sprong ik met mijn gezin in het diepe. Sinds 1 januari van dit jaar ben ik praktijkhouder.’ 

'Een praktijk met nieuwe vibe'

Josine Blanksma neemt de praktijk over van een huisartsenechtpaar, van wie de man met pensioen gaat. Met de echtgenote zet ze de praktijk voort onder de nieuwe naam: Huisartsenpraktijk De Kaap. Blanksma vertelt dat ze ter voorbereiding op de overname van de praktijk samen een coachingstraject hebben doorlopen, onder begeleiding van coach Ina Vader. 

‘We hebben vier zaterdagen gesproken over de taakverdeling, de samenwerking, over de rol die bij je past en alle mogelijke gevoeligheden. Dat is me goed bevallen. Je gaat samen een proces door en leert elkaar zo beter kennen. Je kunt eventuele conflicten zo voor zijn. Het echtpaar heeft heel lang samen de praktijk gerund. Ik ben van een andere generatie en zit ook heel anders in elkaar dan mijn voorganger. De dynamiek is veranderd, dat maakt het voor iedereen spannend, maar geeft ook weer een nieuwe vibe aan de praktijk.’

‘Ik ben en blijf je nieuwe dokter’

Tegen de tijdsgeest in kiest Blanksma voor een eigen praktijk, precies dat wat ze leuk vindt. ‘Juist om nu ergens te blijven, me daar te vestigen en te kunnen zeggen tegen de patiënt: “Ik ben en blijf je nieuwe dokter”. En om zelf aan het roer te kunnen staan en een eigen bedrijf vorm te geven in al zijn facetten. Daar komen veel verantwoordelijkheden bij kijken: ik ben nu een ‘ouderwetse dorpsdokter’, maar dan in de 21e eeuw en in combinatie met moederschap en een privéleven.’

‘De zorg is hier op het eiland overzichtelijk en heeft korte lijnen. Texel telt vijf huisartsenpraktijken, twee thuiszorgorganisaties, een verpleeghuis, een apotheek en nog een handvol andere zorg- en welzijnsorganisaties. Van de meeste mensen heb ik een 06-nummer en andersom. Het contact met de collega’s is laagdrempelig.’

‘Kleinschaligheid leidt tot kostenbesparing’

‘De mensen op Texel zijn vriendelijk en niet zo veeleisend als de patiënten in de stad die telefonisch een verwijsbrief vragen en niet eerst naar het spreekuur willen komen. Ik ervaar dat mijn professie hier meer status heeft, hoewel ik daar niet zo aan hecht. Ik vind het wel belangrijk dat mijn professie serieus wordt genomen, in de stad heb ik dat niet altijd zo ervaren.’ 
Samen met haar collega-huisarts en een vaste waarnemer voor twee dagen is Blanksma verantwoordelijk voor drieduizend patiënten én een huisarts in opleiding. Ze werkt vier dagen in de week, waarvan een dag bestemd is voor de administratie en managementtaken. 

Ook doet ze bijna wekelijks een 24-uurs dienst. ‘Per huisarts doen we een keer per twee weken vanuit onze eigen praktijk en huis een avond- en nachtdienst. Ik heb dan een spoedspreekuurtje van 19.30 tot 21 uur, daarbuiten ben ik bereikbaar voor spoed en kan ik gewoon thuis eten en slapen. Met een collega heb ik een keer per maand een weekenddienst die ik ook vanuit huis doe.’

De zorg is zo georganiseerd rondom de patiënt dat deze voldoende aandacht en tijd krijgt en de huisarts geen overvolle werkweek heeft. Volgens Blanksma voorkomt deze manier van werken, kleinschalig, dicht bij de patiënten, onnodige zorg en levert het een kostenbesparing op. ‘Door de komst van de huisartsenposten is de vertrouwensband met de patiënten verdwenen, het is anoniemer geworden. Ongeveer 20% van de patiënten die ik in een dienst zie, zijn mensen uit mijn eigen praktijk. Je hebt de neiging om defensiever te handelen als je de patiënt niet kent.’

‘Texel kan voorbeeld zijn’

Blanksma gelooft sterk in de kleinschaligheid en dat is een kwestie van goed organiseren. ‘De patiënt, de arts en de samenleving hebben hier baat bij.’ Ze wijst erop dat de ‘eilandsituatie’ wel tot kleinschaligheid dwingt en dat dit ogenschijnlijk moeilijk toepasbaar lijkt in de rest van Nederland. 

‘Toch denk ik dat je elementen wel kunt vertalen naar andere (plattelands)gebieden. Juist waar een tekort aan huisartsen dreigt. Wat jonge artsen willen is een goede privé-werkbalans, maar wel met behoud van kwaliteit van het vak: de zorg geconcentreerd rond de patiënt, met behoud van continuïteit en persoonlijk contact. De unieke situatie op Texel kan als voorbeeld fungeren van hoe het ook elders kan.’

Ook de nabije toekomst houdt Blanksma bezig. ‘We werken samen met andere collega’s aan het realiseren van een nieuw gebouw, een gezondheidsplein, dat eind 2022, begin 2023 klaar moet zijn. We willen efficiënter samenwerken, met bijvoorbeeld een gezamenlijke frontbalie, maar wel met behoud van onze eigen praktijk en assistenten.’
 

Meer weten?
Lees verder op de website: Huisartsenpraktijk De Kaap