Beroepsorganisaties in actie: Duurzame huisartsenposten en regio-organisaties in vier stappen

donderdag 27 juni 2024

timer 4 min

Beeld: Herbestemming van supermarkt naar gezondheidscentrum Breughelhof. (Cornelis Huygens Real Estate B.V., ontwerp: Lex van Waarden).

Verduurzaming van de eerstelijnszorg is een urgent thema. Beroepsorganisaties InEen, het NHG en de LHV nemen nu het initiatief tot de publicatie van handreikingen voor duurzame huisartsenposten (HAP) en regionale huisartsenorganisaties (RHO). Met de Stichting Stimular hebben ze een routekaart ontwikkeld waarmee huisartsenorganisaties en spoedposten in vier stappen kunnen vergroenen.

De eerste stap in de handreikingen is het creëren van draagvlak binnen de organisatie. David Smeekes van InEen benadrukt in Zorgvisie dat groene ambities alleen succesvol kunnen zijn als zowel bestuurders als medewerkers deze plannen steunen. Dit kan door kennissessies te organiseren en betrokkenen te informeren over de impact van duurzaamheid in de huisartsenzorg. Bestuurders worden geadviseerd om duurzaamheid op te nemen in hun bedrijfsvoering en beleidsplannen en om de Green Deal Duurzame Zorg 3.0 te ondertekenen. (Handreikingen voor ‘groene’ huisartsenpost en regionale organisatie, InEen, 10 juni 2024)

Green team

De tweede stap is de oprichting van een green team, met vertegenwoordigers uit verschillende lagen van de organisatie. Dit team krijgt de tijd en middelen om een duurzaamheidsplan op te stellen en uit te voeren. Het is cruciaal dat iedereen binnen de organisatie op de hoogte is van de plannen en de rol van het green team.

Het green team start met het doorlichten van de huidige situatie. Dit begint met het meten van de huidige stand van zaken met behulp van tools zoals de milieubarometer en quickscan. Op basis van deze inzichten worden doelen gesteld en maatregelen bepaald. Hierbij wordt ook gekeken naar de samenwerking met verhuurders en andere stakeholders om de verduurzaming te bevorderen.

LEAN werken en groen transport

Bij de kantoorinrichting en dagelijkse bedrijfsvoering kunnen aanzienlijke duurzaamheidswinst worden geboekt door het vervangen van energie-inefficiënte apparatuur, het gebruik van duurzame materialen en het bevorderen van groen transport. Daarnaast kan het hergebruik van medische hulpmiddelen en het aanpassen van het inkoopbeleid bijdragen aan duurzaamheid. Medewerkers en patiënten worden aangemoedigd om verspilling van medicatie te voorkomen.

De voetdruk van de farmacie kan met enkele simpele maatregelen verkleind worden, schetst David Smeekes. 'Breng in kaart hoeveel medicatie en medische hulpmiddelen niet worden gebruikt of waarvan de gebruiksdatum verloopt en daarom wordt weggegooid. Pas het inkoopbeleid hierop aan.'

Financiering en evaluatie

Financiering is de derde stap, waarbij gekeken wordt naar subsidiemogelijkheden en samenwerking met zorgverzekeraars. De vierde stap is evaluatie en kennisdeling. Het green team monitort de voortgang en deelt ervaringen en successen met andere organisaties.

Goede voorbeelden

In verschillende regio's zijn huisartsenposten en regio-organisaties al succesvol bezig met verduurzaming. Initiatieven die andere organisaties kunnen inspireren om ook stappen te zetten richting duurzaamheid.

Regiozorg NU in Noordwest-Utrecht brengt duurzaamheid onder de aandacht met uitdagingen en tips.
De regionale huisartsenorganisatie Gooi en Omstreken gebruikt een milieubarometer en heeft 2.500 bomen geplant om CO2-uitstoot te compenseren.
De Eindhovense zorggroep Stroomz werkt aan betere waterkwaliteit door minder medicatiegebruik.
Huisartsenposten Amsterdam gebruikt waterkoeling in plaats van airconditioning.
Huisartsenposten De LIMES integreert duurzame huisvesting met de SEH van Alrijne.
De handreiking 'Groene regionale huisartsenorganisatie' maakt ook gebruik van de ervaringen van de werkgroep Duurzaamheid van Sterkzorg. Deze eerstelijnsorganisatie is aangesloten bij de coöperatie Huisartsen Utrecht Stad, de eerste regio die duurzaamheid prominent op de agenda zette.

De beroepsorganisaties roepen huisartsenposten en regio-organisaties nu op om goede voorbeelden te delen en workshops bij te wonen om zelf een groen stappenplan op te stellen.