‘Duurzaam reizen’ in de mondzorgpraktijk

maandag 1 februari 2021

timer 4 min

Door beperking van het aantal reisbewegingen in de eerstelijnszorg is een forse reductie van de CO2-uitstoot mogelijk, stelt tandarts Michiel Lieshout. Dit kan onder meer door een goede planning, duurzame vervoersmiddelen en slim gebruik van digitale media. Op 4 februari verzorgt Lieshout samen met Alexander Tolmeijer het webinar ‘Duurzaamheid in de mondzorgpraktijk'.

Zorg goed voor 10% uitstoot

Uit recent onderzoek uit Groot-Brittannië blijkt dat de CO2-uitstoot van de gezondheidszorg binnen de National Health Service 3 procent is (846 miljoen ton). Daarnaast is de sector verantwoordelijk voor 10% van de luchtverontreiniging. Onderzoeken in de Verenigde Staten en Australië laten eenzelfde beeld zien: de CO2-uitstoot in de zorg is hier 10 en 7 procent. Vooral de strenge hygiëne-eisen, bijvoorbeeld om kruisbesmettingen te voorkomen, zijn binnen de zorg een grote bron van verontreiniging en grondstoffengebruik.

Meer informatie en aanmelden: Webinar 'Duurzaamheid in de mondzorgpraktijk', 4 februari 2021

Onderzoekers hebben door een CO2-footprintanalyse geprobeerd duidelijkheid te krijgen over de verschillende vervuilende onderdelen van de gezondheidszorg. Ook voor de tandheelkunde deden onderzoekers een poging om het aandeel in de CO2-uitstoot te berekenen. Binnen de eerstelijn is het aandeel van de mondzorg het lastigste te berekenen omdat er zoveel verschillende producten gebruikt worden, met elk met hun eigen aanvoerroute.

De meeste zorgprofessionals zien de productie van de dagelijkse hoeveelheden afval als grootste footprint. Uit dit onderzoek binnen de NHS-praktijken blijkt echter dat reizen van een naar mondzorgpraktijken de meeste CO2-uitstoot veroorzaakt (64,5%). Dit blijkt substantieel meer te zijn dan het gemiddelde binnen de gehele gezondheidszorg in Engeland (12,3%). Ook de luchtverontreiniging door reizen van en naar mondzorgpraktijken blijkt aanzienlijk te zijn (8%).

Verkeersstromen in de mondzorg

In de mondzorg zijn de volgende verkeersstromen te onderscheiden:

Zorgmedewerkers van en naar de praktijk;
Zorgmedewerkers die andere reizen voor hun werk maken, zoals voor cursussen, congressen en vergaderingen;
De reizen van patiënten van en naar de praktijk;
Goederenstromen van fabrikanten via dental depots naar de praktijk;
Tandtechnische werkstukken van en naar de praktijk;
Onderhoud en reparaties binnen de praktijk.

Het grootste deel van de CO2 -uitstoot door reizen (31,1%) bestaat uit reizen door de patiënt. De verkeersbewegingen van medewerkers van en naar de praktijk zijn goed voor 30,3% van de uitstoot.

Minder en slimmer reizen

Hieruit volgt dat er een aantal manieren is om door een kleiner aandeel reizen voor een lagere CO2- uitstoot te zorgen.

Als eerste kan preventie voor een minder grote zorgvraag zorgen. Aangezien levensstijl voor de grootste problemen binnen de tandheelkunde zorgt, kan het gericht sturen op gedragsverandering zeer effectief zijn.
Daarnaast kunnen medewerkers en patiënten ‘verleid’ worden om meer actief, dat wil zeggen te voet of met de fiets naar de praktijk te gaan. Openbaar vervoer en elektrische vervoersmiddelen kunnen hierbij ook een rol spelen.
Combinatie van afspraken per patiënt of van het gezin leidt ook tot minder heen en weer gereis.
Zorg op afstand is het afgelopen jaar ook vanzelfsprekender geworden, zeker door de sluiting van de tandartspraktijken tijdens de eerste lockdown.
De snelle digitale ontwikkelingen binnen de tandheelkunde zorgen voor groeiende mogelijkheden. Een voorbeeld is het binnen een dag in huis vervaardigen van kronen.
De communicatie met het tandtechnisch laboratorium gebeurt ook steeds meer digitaal, waardoor het aantal reiskilometers afneemt.
Ook de slimme inkoop van ge- en verbruiksmaterialen kan zorgen voor minder CO2-uitstoot.

Kortom: door een goede informatieverschaffing en planning, een gunstige ligging van de praktijk, aansluiting op het openbaar vervoer, door gebruik te maken van duurzame vervoersmiddelen en door toenemend gebruik van digitale middelen is er ook binnen de mondzorg een forse reductie van de CO2-uitstoot mogelijk.