Fiscale aandachtspunten bij de verkoop of beëindiging van uw praktijk

Jan en Marie, beiden tandarts, lopen tegen hun pensioendatum en zoeken een opvolger. Nu wil het geval dat Iris als tandarts – ZZP’er al enkele jaren bij hun praktijk betrokken is. Op die manier konden Jan en Marie iets minder aan de stoel staan. Iris heeft interesse om de praktijk over te nemen. Jan en Marie komen met ons in gesprek. *    

Wat zijn de fiscale gevolgen van de verkoop van onze praktijk? 

Als eerste is van belang in welke ondernemingsvorm de huidige tandartsenpraktijk wordt uitgeoefend. Wordt de praktijk uitgeoefend in een eenmanszaak of maatschap (in geval van een samenwerking zoals tussen Jan en Marie het geval is) of in een BV-structuur? Worden de activiteiten uitgeoefend in een maatschap en worden de activiteiten verkocht, dan moeten Jan en Marie afrekenen met de Belastingdienst over de stakingswinst. Wordt de tandartspraktijk uitgeoefend in een BV-structuur dan kan er gekozen worden óf de activiteiten te verkopen óf de aandelen van de BV. 

Wat is de stakingswinst? 

Als de praktijk wordt gestaakt, wordt de stakingswinst berekend. De stakingswinst is het verschil tussen de verkoopwaarde van de praktijk en de boekwaarde op het moment van verkoop of beëindiging. De stakingswinst maakt deel uit van uw inkomen en is belast met inkomstenbelasting. 

De stakingswinst is de som van de ontvangen goodwill, de meerwaarde van activa (zoals het pand en apparatuur), de vrijval van fiscale reserves (zoals de fiscale oudedagsreserve) en de desinvesteringsbijtelling (terugneming van de KIA – zie het artikel van de fiscale aandachtspunten bij starten).  

Als u staakt heeft u recht op de stakingsaftrek, een extra aftrekpost van uw inkomen. Maar er zijn ook extra mogelijkheden om afrekening over de stakingswinst te beperken. Tijdens de Dag van de Praktijkhouder zullen wij hierop nader in gaan. 

En als ik onderneem in de vorm van een BV? 

De praktijk wordt dan uitgeoefend in de vorm van een BV-structuur. Deze bestaat vaak uit een holdingmaatschappij en werkmaatschappij; waarbij in de werkmaatschappij de praktijk wordt uitgeoefend. In dat geval kan het verstandig zijn de aandelen van de werkmaatschappij te verkopen aan de koper. De verkoopwaarde wordt dan onbelast ontvangen in de holdingmaatschappij (vanwege de fiscale deelnemingsvrijstelling).  

Pas op het moment dat de verkoopwaarde naar privé wordt opgenomen, betaalt u belasting. Een alternatief is om niet de aandelen te verkopen, maar de activiteiten. Dit wordt een activa/passiva-transactie genoemd. In dat geval moet over de verkoopwaarde vennootschapsbelasting worden betaald. Daarna zult u de BV moeten liquideren. 

Dat klinkt interessant. Wat kan ik doen? 

Verkoop of praktijkbeëindiging vraagt om voorbereiding, van meestal tussen de drie tot vijf  jaar. Om optimaal gebruik te maken van de fiscale mogelijkheden is het verstandig in een vroeg stadium met uw adviseur in gesprek te gaan. Zo kan het verstandig zijn om de maatschap voorafgaand aan de verkoop in een BV-structuur om te zetten. Hiervoor zijn speciale belastingvrijstellingen aanwezig, maar deze kennen wel voorwaarden. Ons advies is om tijdig met voorbereiding te beginnen en een exit-plan op te maken. 

Wat is een exit-plan precies? 

In een exit-plan zet u uiteen hoe u de praktijk wilt verkopen en hoe u daar naartoe gaat werken. Welke stappen zijn nodig? Moet bijvoorbeeld de praktijk nog in BV-structuur ingebracht worden? Op welke manier kan de waarde van de praktijk positief beïnvloed worden? Hoe maakt u de praktijk aantrekkelijker voor overname?  

Daarnaast is ons advies direct stil te staan bij de gevolgen voor u in privé. Heeft u nog inkomsten na verkoop van de praktijk? Blijft u bijvoorbeeld nog als ZZP’er betrokken? Heeft u voldoende vermogen en/of pensioen opgebouwd, zodat u kunt stoppen? Een goede adviseur kijkt zowel naar de zakelijke kant van de verkoop als naar de privékant. 

Heeft u nog andere fiscale adviezen voor ons? 

Jazeker! Omdat Iris al langere tijd aan de praktijk verbonden is, en u de praktijk aan haar wilt verkopen, kan het afhankelijk van uw huidige juridische structuur een optie zijn om de fiscale claim aan haar door te zetten. Dat betekent dat u geen belasting hoeft te betalen over de stakingswinst, maar deze doorschuift naar Iris. Voor Iris is dit voordelig, omdat de fiscale claim leidt tot een lagere koopprijs en dus makkelijker financierbaar is.  

Zoals het bij de start of overname van de praktijk belangrijk is om een ondernemingsplan te maken, zo is het bij de verkoop of beëindiging belangrijk om een exit-plan op te maken. Een goed exit-plan richt zich op zowel de zakelijke als op de privé aspecten. Om belastingheffing zo veel mogelijk te beperken of te voorkomen is vroegtijdige voorsortering vereist.  

* De namen van Iris, Jan en Marie zijn fictief. De casus is echter uit het leven gegrepen en komt veelvuldig voor.  

Wilt u meer weten over de de verkoop of beëindiging van een praktijk? 

Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen. Of bezoek ons tijdens de Online Dag van de Praktijkhouder op donderdag 29 april 2021. 

• Pieter Hoogendijk, belastingadviseur Branchegroep Zorg Visser & Visser, phoogendijk@visser-visser.nl of 06 – 11 00  42 02 
• Harro de Haan, accountant en adviseur Branchegroep Zorg van Visser & Visser, hrdehaan@visser-visser.nl of 06 – 10 37 28 66