Wondere wereld: 'Handhaving van de wet DBA schiet doel voorbij'

Ineens is het werkveld in rep en roer over de handhaving van de wet DBA vanaf 1 januari. ‘Toch wel bijzonder na bijna 9 jaar’, constateert huisarts Rob van Damme. 'De persoonlijke reacties variëren van paniek straks om geen werk meer te hebben tot boosheid en de neiging om dan maar te stoppen met werken in de zorg.'

We leven in een bijzondere tijd. In sommige landen kun je ondanks dat je alle regels aan jouw laars lapt, gewoon president worden. Vervolgens kun je de rechtspraak zo beïnvloeden dat niemand je later nog kan aanspreken op jouw amorele gedrag. Wet- en regelgeving is bedoeld om een samenleving te beschermen, ongewenst individueel gedrag te voorkomen of bij te sturen. Maar dan moet er wel gehandhaafd worden. Want anders neemt niemand de regels meer serieus.

De wet DBA om schijnzelfstandigheid aan te pakken is al in 2016 ingevoerd, maar werd tot nu toe niet gehandhaafd. Dat was algemeen bekend en dus gebeurde er niets in het werkveld. De Belastingdienst heeft aangekondigd dat ze vanaf 2025 wel gaat handhaven. Nu zijn er ineens een heleboel mensen in rep en roer. Toch wel bijzonder na bijna 9 jaar. Ineens komt er van alles in beweging.

Kansen voor detachering

Veel Zelfstandigen Zonder Personeel waaronder waarnemend huisartsen, - verpleegkundigen en - doktersassistenten beraden zich over hun toekomst. De persoonlijke reacties variëren van paniek straks om geen werk meer te hebben tot boosheid en de neiging om dan maar te stoppen met werken in de zorg. Commerciële geesten zien al mooie kansen om rijk te worden van detachering. Het wordt er voor werkgevers beslist niet goedkoper op: bemiddelingskosten, administratiekosten, omzetbelasting. De inzet van de “waarnemer”, als we die straks nog kunnen, vinden wordt daarmee wel 30 tot 40% duurder.

Handhaving schiet nu doel voorbij

Hebben we dan met z’n allen zitten slapen? Negen jaar is een hele tijd. Natuurlijk is het goed om misbruik van mensen in een werksituatie te bestrijden. Maar wat er nu lijkt te gebeuren is dat de handhaving van regels zijn doel voorbij lijkt te schieten. Flexibele arbeidsinzet, die hard nodig is in de gezondheidszorg, wordt gefrustreerd door nog meer schaarste en/of erg duur. Er dreigt nog meer geld verloren te gaan aan handhaving, detachering en ongewenste uitstroom van zorgpersoneel. Geld wat dus niet aan de zorg zelf wordt besteed. Hoeveel individuele misbruiksituaties in de gezondheidszorg zouden hiermee worden voorkomen?

Bezwaarprocedures tarieven

De Nederlandse Zorg Autoriteit (NZA) gebruikt voor de vaststelling van de tarieven tenminste drie jaar oude getallen. Vaak duurt het 5 jaar voordat er iets wordt bijgesteld. Er lopen momenteel meerdere bezwaarprocedures tegen de tarieven huisartsenzorg voor 2023 en later. Door harder te werken, meer zorgvragen te adresseren hebben de huisartsen als dank lagere tarieven per uur mogen ontvangen. Welke gek wordt er blij van steeds meer werk, hogere huisvestingskosten, toenemende schaarste aan personeel tegen een steeds lagere vergoeding?

Heb ik straks nog wel een huisarts?

De komende jaren stoppen er veel huisartsen vanwege het bereiken van de pensioenleeftijd, maar ook door onzinnige regelgeving en bureaucratische onkunde. Nieuwe aanwas stagneert. De (huisarts)opleidingen zijn niet gevuld en de capaciteit is nu al niet toereikend om het vervangingsvraagstuk op te gaan lossen. Er wordt in de politiek veel gesproken over de belangrijke rol van de huisarts en de eerste lijn om de zorg in Nederland overeind te kunnen houden. We gunnen iedereen een huisarts! Maar wie zorgt er voor mij als ik straks omval? Heb ik zelf straks nog wel een huisarts? Wat een wondere wereld leven we in.

Over Rob van Damme

Rob van Damme is huisarts bij huisartsenpraktijk Bast en Van Damme. De praktijk is onderdeel van het nieuwe Gezondheidsplein De Boog, een nieuw gezondheids- en sportcentrum in Nijmegen-Noord met eerstelijnspraktijken, welzijnsinstellingen, sportclubs en breedtesport. Zie: www.bastenvandamme.nl en www.gpnn.nl. Lees meer van Rob bij MedischOndernemen: Rob van Damme en Gezondheidsplein Nijmegen Noord: ‘Positieve gezondheid - niet als blauwdruk, maar met een open mind', 29 september 2022

MO Actueel: ‘Handhaving op de wet DBA’

Meer weten over de handhaving van de wet DBA? Neem dan deel aan ons lunchwebinar MO Actueel: ‘Handhaving op de wet DBA. Wat betekent dat voor praktijkhouders, praktijkmanagers en zelfstandigen?'

Tijdens MO Actueel op 26 november staat de vraag centraal: ‘Handhaving op de wet DBA vanaf 1 januari 2025. Wat betekent dat voor de praktijkhouders en zelfstandigen?' Erik van Dam van VvAA en Loe van Erp van SoloPartners praten je tussen 11.30 en 12.30 uur helemaal bij. Meer informatie en inschrijven

Foto: Praktijk Bast & Van Damme